Vigil, vigilis, pe. co. co. g. Watchfull: that watcheth: vigilant.Animus vigil.Stat.Watchfull.Auris vigil.Stat.An eare harkning viligently.Aurora vigil.Ouid.Canum vigilum excubiæ. Hor. Curæ vigiles.Ouid.Tares causing men to watche.Custos vigil.Ouid.A diligent keeper.Cuftodia vigil.Ouid.A night watch.Flamma vigil.Ouid.Ignis vigil.Virg.Fire that neuer goeth out, as the Vestals vsed.Lucernæ vigiles. Hor. Watching lampes or candles.Oculi vigiles.Virg.Watchfull or vigilant eyes diligentlye marking.Sensus vigiles angit dolor.Stat. Vigil.Cic.A watchman.Castrorum vigiles. Lucan. The watchmen in a campe.Sol & luna vigiles mundi, Lucret.Excubijs vigilum obsidere portas.Virg.To keepe the gates with watchmen.Cædere vigiles.Virg.
Vigilia, vigiliæ, f. g. Cic.Watching: abstaining from sleepe.Agendi aliquid discendiq; causa, vigilias suicipere solemus. Ci. We are wont to watch, or to take pains to watch, &c.Affecta labore ac vigilijs corpora.Liu.
Lewis and Short: Latin dictionary
vĭgil, ĭlis (gen. plur. vigilium, Liv. 10, 33, 6), adj. [vigeo], awake, on the watch, alert (class.; cf.: insomnis, exsomnis). I.Lit.A.Adj.: prius orto Sole vigil calamum et chartas et scrinia posco, Hor. Ep. 2, 1, 113; 1, 2, 37: vigilum canum excubiae, id. C. 3, 16, 2: ales, i. e.
the cock
, Ov. M. 11, 597: Aurora, id. ib. 2, 112: custodia, id. ib. 12, 148 et saep.—Transf., of things, wakeful, watchful, etc.: oculi, Verg. A. 4, 182: ignis, i. e.
always burning
, id. ib. 4, 200: lucernae,
night-lamps
, Hor. C. 3, 8, 14: auri vigili bibere,
wakeful
,
listening
, Stat. Achill. 2, 119: nox, Tac. A. 4, 48.—B.Subst.: vĭgil, ĭlis, m., a watchman, sentinel: clamor a vigilibus fanique custodibus tollitur, Cic. Verr. 2, 4, 43, 94; Liv. 44, 33, 8; Ov. M. 13, 370: nocturni, Plaut. Am. 1, 1, 195.— Of such vigiles there were in Rome, from the time of Augustus, seven divisions, with their prefects and sub-prefects, constituting a regularly organized night-police, Suet. Aug. 30; Dig. 1, 15, 3; 47, 2, 56.—Transf., a sentinel: mundi (sol et luna), Lucr. 5, 1436 (1434).—Of cocks: nocturni, Plin. 10, 21, 24, 46.—II.Trop.: cura,
vĭgĭlĭa, ae, f. (neutr. collat. form vĭgĭ-lĭum, Varr. ap. Non. p. 232, 4) [vigil]. I.Lit.A. In gen., wakefulness, sleeplessness, a lying awake: ut neque vigilia praecesserit neque ventris resolutio, Cels. 2, 6: corporum robora nocturnā vigiliā minuere, id. 1 init.: cui non sunt auditae Demosthenis vigiliae?Cic. Tusc. 4, 19, 44; id. Par. prooem. 5.—B. In partic. 1.Lit., a keeping awake for the security of a place, esp. of a city or camp, a watching, watch, guard (cf.: excubiae, statio): noctu vigilias agere ad aedes sacras, Cic. Verr. 2, 4, 43, 93: vestra tecta custodiis vigiliisque defendite, id. Cat. 2, 12, 26: exercitus stationibus vigiliisque fessus, Liv. 5, 48, 6: vigiles scutum in vigiliam ferre vetuit,
to take on guard
, id. 44, 33, 8: vigiliarum nocturnarum curam per urbem magistratibus mandavimus, id. 39, 16, 12.—b.Transf.(a).A watch, i. e. the time of keeping watch by night, among the Romans a fourth part of the night: nox in quattuor vigilias dividitur, quae singulae trium horarum spatio supputantur, Hier. Ep. 140, 8: primā vigiliā capite arma frequentes, Liv. 5, 44, 7; 10, 34, 13; 21, 27, 2: cum puer tuus ad me secundā fere vigiliā venisset, Cic. Fam. 3, 7, 4: de tertiā vigiliā, Caes. B. G. 1, 12: tertiā vigiliā, id. ib. 2, 33; Liv. 9, 44, 10: de quartā vigiliā, Caes. B. G. 1, 40.—(b).The watch, i. e. those standing on guard, watchmen, sentinels: milites disponit, non certis spatiis intermissis sed perpetuis vigiliis stationibusque, Caes. B. C. 1, 21; 2, 19; Cic. Mil. 25, 67; Sall. C. 32, 1; id. J. 45, 2; 100, 4; Liv. 39, 14, 10.—2.A watching at religious festivals, nightly vigils: Cereris vigiliae, Plaut. Aul. prol. 36; 4, 10, 65.—II.Trop., watchfulness, vigilance (the figure taken from military sentinels; perh. only in the foll. passages; whereas vigilantia is far more freq.): ut vacuum metu populum Romanum nostrā vigiliā et prospicientiā redderemus, Cic. Phil. 7, 7, 19; cf.: quasi in vigiliā quādam consulari ac senatoriā, id. ib. 1, 1, 1: cupio jam vigiliam meam, Brute, tibi tradere: sed ita, ut ne desim constantiae meae, my post, i. e. my office, duty, id. Fam. 11, 24, 1.—Plur.: cum summis vigiliis aliquid perficere, Just. Inst. prooem. 1.