Tutêla, læ, f. g. pen prod. Paulus juriscon. Wardeship: custody of a childe in nonage. Also safe keeping, defending. A fence or hedge about a grounde.Administratio tutelæ sine hoc expediri non potest. Vlp. One cannot do the office of a gardian, &c.Administrationi tutelæ non posse sufficere. Pompon. Iura tutelarum.Cic.Diffusa & negotiosa tutela. Paulas iuriscons. A troublous and busie wardship.Legitima tutela.Cic. Vlp. Testamentaria tutela. Vlp. Wardship appointed by will. Abdicare se tutela. Vide ABDICO. Abijt ad propinquos tutela. Hor. The wardship is fallen to &c.Abire tutela. Vlp. To leaue off, or giue ouer the wardship.Administrare tutelam. Vlp. Agere tutelæ cum tutore. Vlpian. To sue the gardian for a matter touching his wardship.Agnoscere tutelam. Vlp. To accept one as gardian.Amittere tutelam legitimam. Vlp. Attingere turelam non debet, qui tutor non est. Vlpian. He ought not to meddle with the wardship, &c.Cohærere tutelis ante susceptis. Triphon. Commendare silios suos alicuius rutelæ. Cice. To commitones children to a mans custodie or wardship.Commendata turelæ nostræ. Lucre. Committere se in tutelam alicuius.Terent.Committere alicui tutelam. Vlp. Concedere vacationem tutelarum alicui. Callist. To graunte a libertie to one, that he shall not be constrained to bee gardian.Confirmare tutela. Vlpi. Conuenire aliquem tutelæ. Vlpian. To conuent one before a Iudge for matter touching his custodie of a ward.Dari ad tutelam. Papinian. To be appointed gardian or tutor.Decernere tutelam alicui. Vlp. Deferre tutelam alicui. Paulus iurisc. Tutela ex testamento delata alicui. Triphon. Deponere tutelam. Paulus iuriscons. To giue ouer the gardianship or custodie of a warde.Descendit tutela ad filium post filium, ad nepotem. Vlp. Desperata vrbis tutela.Liu.Despaire any longer to preserue or keepe the citie against enimies.Detinere aliquem in aliqua tutela. Paulus iuriscons. To keepe one gardian still.Diminuere aliquid de tutela legitima.Cic.Dimitti tutela. Modestinus. To bee demissed from the custodie of a warde.Durare in tutela. Vlp. To continue gardian still.Exousare se tutela. Paulus iurisconsul. To lay excuse why he may not take the custodie of a warde.Excusari de tutela. Hermogenianus. Excusari tutelis. Callistratus. Eximere aliquem tutela. Modestinus. Factus suæ tutelæ dicitur pupillus. Vlpian. When the ward is out of his wardship, and at his owne gouernement.Finitur eo casu tutela suscepta. Paulus iuriscons. In that case he is no longer gardian.Fungi tutela. Vlpian. To haue the custodie of a warde.Pupillum fraudare qui in tutelam peruenit.Cic.Gerere atque administrare tutelam. Vlp. To do the office of a gardian in gonerning a warde.Habere tres tutelas. Paulusiuriscons. Imputare alicui tutelam. Paulus iurisc. Iniungere alicui tutelam siliorum. Paulus iurisconsul. To appoint one to be gardian to his children.Iniungere alicui munus tutelæ. Triphon. Latêre in tutela ac præsidio alicuius.Cicer.To bee safe vnder the defence and protection of one.Mandare tutelam alicui. Papinian. Nancisci tutelam. Caius. Obîre munus tutelæ. Triphon. To execute or take vppon hym the office of a gardian.Obligari tutelæ & furti. Vlp. Occupare tutelam. Martian. Onerari tutela. Paulus iurisc. Permissa est eius tutela Lucollo fratri.Plin. iun.Pertinet ad Plautium tutela. labolenus. Recusare onus tutelæ. Paulus inriscons. Redit tutela ad legitimum tutorem. Vlp. Redintegrare tutelam. Papinian. Remanebit tutela apud fratres. Vlp. The custodie of them shat remaine with their breshren.Remouere aliquem tutela. Vlp. To put one from the custodie of a ward.Remotus tutela. Paulus iuriscons. Repelli & reijci turela. Vlp. Retinere turelam. Papinianus. Reuertitur eius turela ad agnatum. Paulus. The custodie or wardship of him returneth to the nert of the kinne.Cura subdita tutelæ tuæ.Ouid.Subire onus tutelæ. Paulus iurisc. To take on him the charge of keeping a warde.Tutela non erit apud patronum. Papinia. Tutela est penes patronum. Vlp. In tutela alicuius esse.Cic.Suscipere officium tutelæ. Callistratus. Suscipere onus tutelæ. Paulus iuriscons. Suscipere tutelam. Paulus iuriscons. Sustinere periculum alicuius tutelæ. Paulus. Teneri iudicio tutelæ. Vlp. To bee in danger to bee sued for matter touching his gardianship.Filius eius paruus qui tibi in tutelam est traditus. Ci. Transit tutela ad alium. Caius. Valet tutela. Pompon. Venisse in suam tutelam dicitur aliquis. Iabolenus. To bee out of wardship, and at his owne gouernement.Vocari ad tutelam. Papin. To be called to be gardian.Mulicbris tutela. Vide MVLIER. Rerum tutela mearum. Hor. Tutela & Septa. Idem. Var. A fence, mound, or pale.
Lewis and Short: Latin dictionary
tūtēla, ae, f. [1. tutor], a watching, keeping, charge, care, safeguard, defence, protection (syn.: praesidium, cura). I.Lit.A. In gen.: tutelam januae gerere, Plaut. Truc. 2, 1, 43: foribus tutelam gerere, id. Trin. 4, 2, 28: viae, Dig. 31, 1, 30: suo tergo tutelam gerere, Plaut. Trin. 4, 3, 51: nunc de septis, quae tutandi causā fundi fiant dicam. Earum tutelarum genera quattuor, etc., Varr. R. R. 1, 14, 1: pecudum silvestrium,
, Suet. Caes. 68: lanae tutelam praestant contra frigora, Plin. 29, 2, 9, 30: ut villarum tutela non sit oneri, id. 18, 5, 6, 31; 35, 3, 4, 14: classis, Just. 16, 3, 9: cum de hominis summo bono quaererent, nullam in eo neque animi neque corporis partem vacuam tutela reliquerunt, Cic. Fin. 4, 14, 36: tutela ac praesidium bellicae virtutis, id. Mur. 10, 22: Apollo, cujus in tutelā Athenas antiqui historici esse voluerunt, id. N. D. 3, 22, 55; cf.: quare sit in ejus tutela Gallia, cujus, etc., id. Prov. Cons. 14, 35: intellegi volumus salutem hominum in ejus (Jovis) esse tutela, id. Fin. 3, 20, 66: Juno, cujus in tutelā Argi sunt, Liv. 34, 24, 2; Plin. 28, 2, 4, 18: subicere aliquid tutelae alicujus, Cic. Fin. 4, 14, 38: filios suos parvos tutelae populi commendare, id. de Or. 1, 53, 228: dii, quorum tutelae ea loca essent, Liv. 1, 6, 4: quae suae fidei tutelaeque essent, id. 24, 22, 15: publicae tutelae esse, id. 42, 19, 5; 21, 41, 12: te Jovis impio Tutela Saturno Eripuit, Hor. C. 2, 17, 23: ut dicar tutelā pulsa Minervae, Ov. M. 2, 563: dique deaeque omnes, quibus est tutela per agros, Prop. 3, 13 (4, 12), 41: ut te generi humano, cujus tutela et securitas saluti tuae innisa est, incolumem praestarent, Plin. Ep. 10, 52 (60).— With gen. obj.: loci,
protection
, Just. 41, 5, 3.—B. In partic., jurid. t. t., the office of a guardian, guardianship, wardship, tutelage of minors, insane persons, etc.: tutela est, ut Servius definit, vis ac potestas in capite libero ad tuendum eum, qui propter aetatem suā sponte se defendere nequit, jure civili data ac permissa, Dig. 26, 1 (De tutelis), 1: tradere aliquem in tutelam alicujus, Pac. ap. Cic. de Or. 2, 46, 193: in suam tutelam venire,
to become one's own master
,
come of age
, Cic. de Or. 1, 39, 180; Dig. 37, 11, 8, 1; Cic. Top. 10, 44; id. Brut. 52, 195; 53, 197; id. Inv. 2, 21, 62; Gai. 2, 179; Nep. Eum. 2, 1; rarely in the order, in tutelam suam venire, Cic. Inv. 2, 42, 122: tutelae suae fieri, Sen. Ep. 33, 10: fraudare pupillum, qui in tutelam pervenit, Cic. Rosc. Com. 6, 16: alicujus tutelam accipere, Varr. R. R. 3, 2, 17: ad sanos abeat tutela propinquos, Hor. S. 2, 3, 218: rei publicae, Cic. Off. 1, 25, 85: tutelam filiorum servo committere, Just. 4, 2, 5: tutelam pupilli suscipere, id. 30, 2, 8: gerere, Val. Max. 6, 6, 1: nancisci,
to become guardian
, Just. Inst. 1, 12, 6: administrare, Dig. 26, 7, 3, 2: reddere, ib. 5, 1, 2, 3.—II.Transf., concr. A.Act., like our watch, of that which guards or protects, a keeper, warder, guardian, protector (mostly poet.): (Philemon et Baucis) templi tutela fuere, Ov. M. 8, 711: prorae tutela Melanthus, i. e. the pilot at the prow, = proreta, id. ib. 3, 617: o tutela praesens Italiae (Augustus), Hor. C. 4, 14, 43: (Achilles) decus et tutela Pelasgi Nominis, Ov. M. 12, 612: rerum tutela mearum Cum sis (shortly before: curator a praetore datus), Hor. Ep. 1, 1, 103.—Of the image of the tutelar deity of a ship: navis, cujus tutela ebore caelata est, etc., Sen. Ep. 76, 13; Lact. 1, 11, 19; cf. Sil. 14, 543; Petr. 105 and 108.—Of the tutelar deity of a place, Petr. 57; Auct. Priap. 37; Hier. in Isa. 57, 7; Inscr. Orell. 1698 sq.; 1736.—2.A remedy against, cure: si qua est tutela podagrae, Grat. Cyn. 478.— B.Pass., of that which is guarded or protected, a charge, care.1. In gen. (poet.): virginum primae puerique claris Patribus orti, Deliae tutela deae, Hor. C. 4, 6, 33: Lanuvium annosi vetus est tutela draconis, Prop. 4 (5), 8, 3: sit, precor, tutela Minervae Navis, Ov. Tr. 1, 10, 1 sq.—2. In partic., in jurid. lang., that which is under guardianship or tutelage: in officiis apud majores ita observatum est: primum tutelae, deinde hospiti, deinde clienti, tum cognato, postea affini, a ward, Massur. ap. Gell. 5, 13, 5.—Of the property of a ward: mirabamur, te ignorare, de tutelā legitimā ... nihil usucapi posse, Cic. Att. 1, 5, 6: nihil potest de tutelā legitimā sine omnium tutorum auctoritate deminui, id. Fl. 34, 84; Dig. 26, 7, 5.