To know. Noui animum tuum. Terent. I know your minde. Nos cius animum de nostris factis noscimus. Plaut. De forma non queo nouisse. Plaut. I can not knowe him by his fauour. Quam tu ne de facie quidem nosti. Cic. Whom thou knowest not so much as by fight. Noram & scio. Terent. Bene te noui, Ouid. Vnde tam bene me nosti? Horat. Familiatiter aliquid nosse. Quint. Optimè vnumquenque nosse. Cic. Noui faciem hominis, Noui formam, Noui hominem. Ter. Herbas salutiferas nosse, Stat. -quo modo adolescentulus Meretricum ingenia & mores posset noscere? Terent. Leges & iura alicuius ciuitatis noscere. Cic. Locum noui vbi sit. Terent. I know well where he is.

& he southerne winde. Noua mœnia, A citie of Sarmatia, called commonly, Weissenburge. Nouantum Chersonesum, A place in the west part of Scotland called Cokermouth.

I. Lit.

1.

(a). Tempp. praes.: cum igitur, nosce te, dicit, hoc dicit, nosce animum tuum, Cic. Tusc. 1, 22, 52: Me. Sauream non novi. Li. At nosce sane, Plaut. As. 2, 4, 58; cf.: Ch. Nosce signum. Ni. Novi, id. Bacch. 4, 6, 19; id. Poen. 4, 2, 71: (Juppiter) nos per gentes alium alia disparat, Hominum qui facta, mores, pietatem et fidem noscamus, id. Rud. prol. 12; id. Stich. 1, 1, 4: id esse verum, cuivis facile est noscere, Ter. Ad. 5, 4, 8: ut noscere possis quidque, Lucr. 1, 190; 2, 832; 3, 124; 418; 588; Cic. Rep. 1, 41, 64: deus ille, quem mente noscimus, id. N. D. 1, 14, 37.—Pass.: EAM (tabulam) FIGIER IOVBEATIS, VBEI FACILVMED GNOSCIER POTISIT, S. C. de Bacch.: forma in tenebris nosci non quita est, Ter Hec. 4, 1, 57 sq.: omnes philosophiae partes tum facile noscuntur, cum, etc., Cic. N. D. 1, 4, 9: philosophiae praecepta noscenda, id. Fragm. ap. Lact. 3, 14: nullique videnda, Voce tamen noscar, Ov. M. 14, 153: nec noscitur ulli, by any one, id. Tr. 1, 5, 29: noscere provinciam, nosci exercitui, by the army, Tac. Agr. 5.—

(b). Temppperf., to have become acquainted with, to have learned, to know: si me novisti minus, Plaut. Aul. 4, 10, 47: Cylindrus ego sum, non nosti nomen meum? id. Men. 2, 2, 20: novi rem omnem, Ter. And. 4, 4, 50: qui non leges, non instituta ... non jura noritis, Cic. Pis. 13, 30: plerique neque in rebus humanis quidquam bonum norunt, nisi, etc., id. Lael. 21, 79: quam (virtutem) tu ne de facie quidem nosti, id. Pis. 32, 81; id. Fin. 2, 22, 71: si ego hos bene novi, if I know them well, id. Rosc. Am. 20 fin.: si Caesarem bene novi, Balb. ap. Cic. Att. 9, 7, B, 2: Lepidum pulchre noram, Cic. Fam. 10, 23, 1: si tuos digitos novi, id. Att. 5, 21, 13: res gestas de libris novisse, to have learned from books, Lact. 5, 19, 15: nosse Graece, etc. (late Lat. for scire), Aug. Serm. 45, 5; 167, 40 al.: ut ibi esses, ubi nec Pelopidarum—nosti cetera, Cic. Fam. 7, 28, 2; Plin. Ep. 3, 9, 11.—

2. To examine, consider: ad res suas noscendas, Liv. 10, 20: imaginem, Plaut. Ps. 4, 2, 29.—So esp., to take cognizance of as a judge: quae olim a praetoribus noscebantur, Tac. A. 12, 60.—

II. Transf., in the tempp. praes.

A. In gen., to know, recognize (rare; perh. not in Cic.): hau nosco tuom, I know your (character, etc.), i. e. I know you no longer, Plaut. Trin. 2, 4, 44: nosce imaginem, id. Ps. 4, 2, 29; id. Bacch. 4, 6, 19: potesne ex his ut proprium quid noscere? Hor. S. 2, 7, 89; Tac. H. 1, 90.—

B. In partic., to acknowledge, allow, admit of a reason or an excuse (in Cic.): numquam amatoris meretricem oportet causam noscere, Quin, etc., Plaut. Truc. 2, 1, 18: illam partem excusationis ... nec nosco, nec probo, Cic. Fam. 4, 4, 1; cf.: quod te excusas: ego vero et tuas causas nosco, et, etc., id. Att. 11, 7, 4: atque vereor, ne istam causam nemo noscat, id. Leg. 1, 4, 11.—

III. Transf. in tempp. perf.

A. To be acquainted with, i. e. to practise, possess: alia vitia non nosse, Sen. Q. N. 4 praef. 9.—

B. In mal. part., to know (in paronomasia), Plaut. Most. 4, 2, 13; id. Pers. 1, 3, 51.—

IV. (Eccl. Lat.) Of religious knowledge: non noverant Dominum, Vulg. Judic. 2, 12; ib. 2 Thess. 1, 8: Jesum novi, Paulum scio, I acknowledge, ib. Act. 19, 15.—Hence, nōtus, a, um, P. a., known.

A. Lit.: nisi rem tam notam esse omnibus et tam manifestam videres, Cic. Verr. 2, 3, 58, 134: ejusmodi res ita notas, ita testatas, ita manifestas proferam, id. ib. 2, 2, 34, 85: fingi haec putatis, quae patent, quae nota sunt omnibus, quae tenentur? id. Mil. 28, 76: noti atque insignes latrones, id. Phil. 11, 5, 10: habere omnes philosophiae notos et tractatos locos, id. Or. 33, 118: facere aliquid alicui notum, id. Fam. 5, 12, 7: tua nobilitas hominibus litteratis est notior, populo obscurior, id. Mur. 7, 16: nullus fuit civis Romanus paulo notior, quin, etc., Caes. B. C. 2, 19: vita P. Sullae vobis populoque Romano notissima, Cic. Sull. 26, 72: nulli nota domus sua, Juv. 1, 7.—

(b). With gen. (poet.): notus in fratres animi paterni, Hor. C. 2, 2, 6: noti operum Telchines. Stat. Th. 2, 274: notusque fugarum, Vertit terga, Sil. 17, 148.—

(g). With subj.-clause: notum est, cur, etc., Juv. 2, 58.—

(d). With inf. (poet.): Delius, Trojanos notus semper minuisse labores, Sil. 12, 331.—

2. In partic.

a. Subst.: nōti, acquaintances, friends: de dignitate M. Caelius notis ac majoribus natu ... respondet, Cic. Cael. 2, 3: hi suos notos hospitesque quaerebant, Caes. B. C. 1, 74, 5; Hor. S. 1, 1, 85; Verg. Cir. 259.—

b. In a bad sense, notorious: notissimi latronum duces, Cic. Fam. 10, 14, 1: integrae Temptator Orion Dianae, Hor. C. 3, 4, 70; Ov. M. 1, 198: Clodia, mulier non solum nobilis sed etiam nota, Cic. Cael. 13, 31; cf. id. Verr. 1, 6, 15: moechorum notissimus, Juv. 6, 42.—

B. Transf., act., knowing, that knows: novi, notis praedicas, to those that know, Plaut. Ps. 4, 2, 39.

I. Lit.: tabellam cerā, Cic. Verr. 2, 2, 32, 79: ungue genas, Ov. Am. 1, 7, 50: pueri rubor ora notavit, id. M. 4, 329: rugis uterum, id. A. A. 3, 785: ova atramento, Col. 8, 11, 12: corpus nulla litura notet, not a wrinkle, Mart. 7, 18, 2.—

B. Transf.

1. To write: scribit, damnatque tabellas, Et notat et delet, Ov. M. 9, 522.—

b. In partic., to write in short-hand or cipher, to set down in a summary form: notando consequi, Quint. 1 prooem. 7; 11, 2, 19; 4, 5, 22: notata, non perscripta erat summa, Suet. Galb. 5.—

2. To make remarks or notes on a writing, to remark: idque et Labeo probat, sed Proculus apud eum notat, non semper debere dari, Dig. 3, 5, 9: Marcellus apud Julianum notat: Non dubitamus, etc., ib. 35, 1, 19; 50, 4, 18, 26. —

II. Trop.

A. To signify, indicate, denote: quae notant et designant turpitudinem aliquam non turpiter, Cic. de Or. 2, 58, 236: notare res nominibus novis, id. Fin. 3, 2, 4: illa, quae temporis naturam notant, id. Part. 11, 37.—

2. In partic.: aliquem, to allude to, hint at one: senatum gestu, Suet. Ner. 39; cf.: conjunx visa est duro vultu Dicta tulisse Jovis, seque indoluisse notatam, Ov. M. 9, 261.—

B. To mark, note, observe: numerum in cadentibus guttis notare possumus, Cic. de Or. 3, 48, 186: animadvertere et notare sidera, id. Div. 2, 43, 91: cantus avium, id. ib. 1, 42, 94: id caput notavi, et descriptum tibi misi, id. Fam. 7, 22: veris initium iste a Favoniā notare, id. Verr. 2, 5, 10, 27; Plin. 2, 8, 6, 29; Petr. 6 init.—

C. Publicist's t. t., esp. of the censors, to mark or brand with infamy (nota) on account of a crime or fault, to censure, reprimand: quos censores furti et captarum pecuniarum nomine notaverunt, Cic. Clu. 42, 120: eques Romanus impolitiae notabatur, Gell. 4, 12, 2: ita senatus rem, non hominem notavit, Cic. Mil. 11, 31; id. Clu. 47, 130: aliquem ignominiā, id. Phil. 7, 9, 23: luxuria Cornelii non crimine aliquo libidinis, sed communi maledicto notabatur id. Balb. 25, 56: ne is dedecore, maculā, turpissimā ignominiā notetur, id. Quint. 31, 99: cujus improbitatem veteres Atticorum comoediae notaverunt, id. Brut. 62, 224: stultus et improbus hic amor est dignusque notari, Hor. S. 1, 3, 24: notante judice, quo nosti, populo, id. ib. 1, 6, 14: aliquem joco, Suet. Ner. 5: scripta famosa quibus primores viri notabantur, id. Dom. 8. Hence, nŏtātus, a, um, P. a., marked, perceptible: notatior similitudo, Auct. Her. 3, 22, 37 Orell. (al. notior).