Miles, militis, pen. cor. om. ge. Cic.A man of warre: a souldiorIncursio mihtum in agros hostiom. Vide INCVRRO. Incursus militum.Cic.A roade or sion.Instroctio militum.Cic.Leuis armaturæ milites, Vide ARMA. Acrior miles. Hor. Aerarij milites. Varro. Argentati.Liu. Armatus miles. Virg.Aurati milites.Liu.Causarij milites, Vide CAVSA.Dirus miles.Senec. Ferox. Horat. Impius.Virg.Haud incruentus miles, Vide INCRVENTVS.Infandus miles. Luca. Infestus. Senec.Innumerus.Ouid.Inordinati & incompositi milites, vide INORDINATVS.Inualidi milites, Vide INVALEO.Iustus miles, vide IVSTVS. Legionarij milites. Cæs. Manipularis miles.Ouid. Mercenarij milites. Liu.Pharetratus miles. Sil. Præstantior miles. Ouid.Rabido milite perfractæ portæ. Sil. Vagus miles. Sil. Auocare milites signis, bello, Vide AVOCO.Cogere milites, Vide COGO.
Milito, militas, pen. cor. militâre. Plaut.To goe on warfare: to be in warres.Qui in edem legione militabar. Cic.Which was a souldi. our of the same legion.Didicit sub Anmbale militare. Plin. He was trained vppe in the feates of warre vnder Aunibal.Iuuentus omnis sub signis militat tuis.Liu.Militare mercede. Curtius. To be a souldiour in wages.Catulus militar in syluis. Horat.
Lewis and Short: Latin dictionary
mīlĕs (MEILES, Inscr. Mur. 582; late form, milex, Gromat. Vet. p. 246, 19), ĭtis, comm. [Sanscr root mil-, to unite, combine; cf.: mille, milites, quod trium millium primo legio fiebat, ac singulae tribus Titiensium, Ramnium, Lucerum milia singula militum mittebant, Varr. L. L. 5, 89 Müll.], a soldier.I.Lit.A. In gen.: miles, qui locum non tenuit, Cic. Clu. 46, 128: legere milites, to levy, raise, Pompei, ap. Cic. Att. 8, 12 a, 3: scribere,
to enlist, enroll
, Sall. J. 43, 3: deligere, Liv. 29, 1: ordinare,
to form into companies
, id. ib.: mercede conducere,
to hire, take into one's pay
, id. ib. 29, 5: dimittere,
to dismiss
, Cic. Fam. 3, 3, 2: miles tremulus, i. e.
Priam
, Juv. 10, 267: miles cum die, qui prodictus sit, aberat, neque excusatus erat, infrequens dabatur, Gell. 16, 4, 5.—B. In partic., of foot-soldiers, infantry, in opp. to eques: tripartito milites equitesque in expeditionem inisit, Caes. B. G. 5, 10: v. eques.—Opp. to the general: miles gregarius, or miles alone, a common soldier, private: strenui militis et boni imperatoris officia simul exsequebatur, Sall. C. 60, 4; id. J. 62; Vell. 2, 18, 1 volgus militum, Liv. 22, 30, 7: maritim as,
a soldier in sea-service, marine
, Plaut. Capt. 1, 2, 61.—II.Transf.A. Collect., the soldiery, the army (esp. freq. in the postAug. per.), Liv. 22, 57 fin.; Verg. A. 2, 495; Vell. 1, 15, 1; 2, 78, 2; Tac. A. 1, 2; 24; 2, 16; Juv. 10, 155; 16, 18 et saep.—B. Under the emperors, an armed servant of the emperor, court-official, Cod. Th. 11, 1, 34; Dig. 4, 6, 10.—C.A chessman, pawn, in the game of chess: discolor ut recto grassetur limite miles, Ov. Tr. 2, 477.—D.Fem., of a woman who is in childbed for the first time: et rudis ad partūs et nova miles eram, Ov. H. 11, 48.—Of a nymph in the train of Diana: miles erat Phoebes, Ov. M. 2, 415.— E. (Eccl. Lat.) Of a servant of God or of Christ, struggling against sin, etc.: bonus Christi, Vulg. 2 Tim. 2, 3.
mīlĭto, āvi, ātum, 1, v. n. [miles], to be a soldier, to perform military service, to serve as a soldier (syn.: stipendium mereo; class.). I.Lit.: in cujus exercitu Catonis filius tiro militabat, Cic. Off. 1, 11, 36: sub signis alicujus, Liv. 23, 42: adversus aliquem, Suet. Caes. 68: apud Persas, Curt. 6, 5, 7: vobiscum, id. 8, 8, 11: si inter vigiles Romae Sex annis militaverit, Ulp. Fragm. 3, 5.—II.Transf.1.To make war, wage war, war against; pass., with a homogeneous subject: libenter hoc et omne militabitur Bellum, Hor. Epod. 1, 23. —2. Of other than military service: at confidentia militia illa militatur multo magis quam pondere, Plaut. Pers. 2, 2, 50; Ov. H. 7, 32: vixi puellis nuper idoneus, Et militavi non sine gloriā, Hor. C. 3, 26, 1: prima stipendia Veneri militabant, App. M. 9, p. 226, 9: militat in silvis catulus, Hor. Ep. 1, 2, 67.—Of an inanim. subject: aries machina est, quae muros frangere militat,
serves
, Tert. Pall. 1; cf.: carnalia desideria, quae militant adversus animam, Vulg. 1 Pet. 2, 11.