Insania, insaniæ, f. g. Ter. Madnes: peenishnes: dotage: frowardnes: outragious greatnes.Amabilis insania. Hor. Leuis insania. Hor. Summa insania. Hor. Adiuuare insaniam alicuius.Plaut.Ad insaniam concupiscere.Cic.To desire outragiously.Connectere aliam insaniam, Vide CONNECTO. Insania villarum. Cicer Excessiue sumptuousnes in buylding. houses and places.
Lewis and Short: Latin dictionary
insānĭa, ae, f. [insanus], unsoundness of mind.A. As a disease, madness, insanity, Cels. 3, 18, 2 sqq.—B. As a personal quality, madness, frenzy, folly, senselessness: nomen insaniae significat mentis aegrotationem et morbum, Cic. Tusc. 3, 4, 8: sanitatem animorum positam in tranquillitate quadam constantiaque censebant: his rebus mentem vacuam appellarunt insaniam, id. ib. 3, 4, 9: furorem esse rati sunt, mentis ad omnia caecitatem: quod cum majus esse videatur, quam insania, tamen ejusmodi est, ut furor in sapientem cadere possit, non possit insania, id. ib. 3, 4, 11: concupiscere aliquid ad insaniam,
to madness
, id. Verr. 2, 2, 35, 87: favere alicui ad insaniam, Suet. Cal. 55: adigere ad insaniam, Ter. Ad. 1, 2, 31: scelerata belli, Verg. A. 7, 461: quae tanta insania, cives?id. ib. 2, 42: nudus agas, minus est insania turpis, Juv. 2, 71 al.—(b).Plur.: hunc intem periae insaniaeque agitant senem, Plaut. Aul. 4, 4, 15: incideram in hominum pugnandi cupidorum insanias, Cic. Fam. 4, 1, 1. —II.Trop.A.Madness, i. e. excess, extravagance in any thing: villarum, Cic. Q. Fr. 3, 1, 2, 5: libidinum, id. Sull. 25, 70: ut appareret, quam ab sano initio res in hanc insaniam venerit, Liv 7, 2, 13: mensarum, Plin. 13, 15, 29, 91.— B. Of speech: orationis, Cic. Brut. 82, 284.— C.Poetic enthusiasm, rapture, inspiration: auditis? an me ludit amabilis Insania?Hor. C. 3, 4, 6.
insānĭo, īvi and ĭi, ītum (imperf.: insanibat, Ter. Phorm. 4, 3, 37), 4, v. n. [insanus], to be of unsound mind (syn.: furo, deliro, desipio). I.Lit.A. As a medic. t. t., to be mad, insane, of men, Cels. 3, 18, 66; 2, 7, 69 al.; of animals, Plin. 27, 11, 76, 101.—B.To be senseless, without reason, mad, insane: insanire ex amore, Plaut. Merc. 2, 2, 53: homo insanibat (for insaniebat), Ter. Phorm. 4, 3, 37: usque eo est commotus, ut insanire omnibus ac furere videretur, Cic. Verr. 2, 4, 18, 39: insanire tibi videris, quod, etc., id. Fam. 9, 21, 1: nisi ego insanio, id. Att. 7, 10: ex injuria, Ter. Ad. 2, 1, 43; Liv. 7, 39: cum ratione, Ter. Eun. 1, 1, 18: certa ratione modoque, Hor. S. 2, 3, 271. — II.Transf., to act like a madman, to rage, rave: quid opus fuit hoc, hospes, sumptu tanto, nostra gratia? Insanivisti hercle, Plaut. Mil. 3, 1, 160: amavi equidem olim in adulescentia: Verum ad hoc exemplum numquam ut nunc insanio, id. Merc. 2, 1, 40: insanire libet quoniam tibi, Verg. E. 3, 36: manu, i. e.
in battle
, Stat. Th. 3, 668.— Of speech; dicendi genus. quod ... specie libertatis insanit, Quint. 12, 10, 73.—Of a rage for building, Auct. Her. 4, 50, 63.—(b). With acc.: errorem. Hor. S. 2, 3, 63: sollemnia, id. Ep. 1, 1, 101: amores alicujus,
to be madly in love with one
, Prop. 2, 34, 25 (3, 32, 25 M.): hilarem insaniam insanire, Sen. Vit. Beat. 12. —(g). With in and acc.: in libertinas, Hor. S. 1, 2, 49.— (d). With abl.: qua me stultitia insanire putas?Hor. S. 2, 3, 302.—(e) Pass. impers.: insanitur a patre, Sen. Contr. 2, 9.