fĕrĭo, īre (archaic FERINVNT for feriunt; acc. to Fest. s. v. nequinunt, p. 162, 24 Müll.; part. fut. feriturus, Serv. Verg. A. 7, 498. The perf. forms are supplied by percutio, v. Varr. L. L. 9, 55, 98 Müll.), 4, v. a. [perh. Sanscr. dhūr-, injure, destroy; Lat. ferus, ferox; Gr. qh/r; Aeol. fh/r; cf. Gr. qou/rios, impetuous, qorei=n, to leap; and Lat. furere, furia, etc.], to strike, smite, beat, knock, cut, thrust, hit (class.; syn.: icio, percutio, verbero, vapulo, pulso, tundo, pavio). I.Lit.A. In gen.: fores,
, Sall. J. 76, 6: pugiles adversarium, Cic. Tusc. 2, 23 fin.: jacere telum, voluntatis est; ferire quem nolueris, fortunae,
to strike
, id. Top. 17, 64: partem corporis sibi, Lucr. 2, 441: frontem, Cic. Att. 1, 1, 1: femur, Quint. 11, 3, 123: pectora solito plangore, Ov. M. 4, 554; cf.: calce feritur aselli, id. F. 3, 755: uvas pede (rusticus), to stamp or tread, Tib. 2, 5, 85: feriri a serpente,
to be stung
, Plin. 29, 4, 22, 71; cf. Ov. Ib. 481: cetera (venenata animalia) singulos feriunt, id. ib. 23: tabulam malleo, Cels. 6, 7 fin.: stricto ferit retinacula ferro, cuts to pieces (shortly before: incidere funes), Verg. A. 4, 580: certatim socii feriunt mare et aequora verrunt, strike, lash (in rowing), id. ib. 3, 290: ut frontem ferias, that you may beat your brow, i. e. be provoked, Cic. Att. 1, 1, 1.—Poet.: sublimi feriam sidera vertice,
hit
,
touch
, Hor. C. 1, 1, 36; cf. in the foll. 2.—Absol.: pugno ferire vel calce, Quint. 2, 8, 13; cf. Hor. S. 2, 7, 99: occursare capro, cornu ferit ille, caveto,
pushes
,
butts
, Verg. E. 9, 25.—2. Of inanim. and abstr. subjects: principio omnibus a rebus, quascumque videmus, Perpetuo fluere ac mitti spargique necesse est Corpora, quae feriant oculos visumque lacessant,
strike
,
touch
, Lucr. 6, 923: oculos (corpora, simulacra), id. 4, 217; 257: oculorum acies (res), id. 4, 691: speciem colore (res), id. 4, 243; cf.: his spectris etiam si oculi possent feriri, etc., Cic. Fam. 15, 16, 2: feriuntque summos fulmina montes, Hor. C. 2, 10, 11: nec semper feriet, quodcumque minabitur, arous, id. A. P. 350; cf.: si fractus illabatur orbis, Impavidum ferient ruinae, id. C. 3, 3, 8: nec levius tabulae laterum feriuntur ab undis, Quam, etc., Ov. Tr. 2, 47.—Poet.: ferientia terram corpora, smiting (in falling), Luc. 4, 786: sole fere radiis foriente cacumina primis,
hitting
,
touching
, Ov. M. 7, 804: palla imos ferit alba pedes,
touches
,
reaches to
, Val. Fl. 1, 385: ferit aethera clamor, Verg. A. 5, 140: feriat dum maesta remotas Fama procul terras,
extends to
, Luc. 5, 774.—B. In partic. 1.To kill by striking, to give a deathblow, to slay, kill: hostem, Enn. ap. Cic. Balb. 22, 51 (Ann. v. 284 ed. Vahl.); Sall. C. 7, 6; 60, 4; id. J. 85, 33; cf.: aliquem securi feriri,
to be beheaded
, Cic. Verr. 2, 1, 30, 75: aliquem telo trabali, Verg. A. 12, 295: retiarium (mirmillo), Quint. 6, 3, 61: te (maritum), Hor. C. 3, 11, 43: leonem atque alias feras primus aut in primis ferire, Sall. J. 6, 1: aprum, Ov. M. 3, 715.—b. Of the animals for sacrifice, to kill, slaughter; and hence, to offer, sacrifice: nos humilem feriemus agnam, Hor. C. 2, 17, 32: vaccam Proserpinae, Verg. A. 6, 251; cf. the form of oath in making a compact (when a swine was sacrificed): SI PRIOR DEFEXIT (populus Romanus) PVBLICO CONSILIO DOLO MALO, TV ILLO DIE IVPPITER, POPVLVM ROMANVM SIC FERITO, VT EGO HVNC PORCVM HIC HODIE FERIAM: TANTOQVE MAGIS FERITO, QVANTO MAGIS POTES POLLESQVE, Liv. 1, 24, 8: Quid aut sponsoribus in foedere opus esset aut obsidibus, ubi precatione res transigitur? per quem populum fiat, quo minus legibus dictis stetur, ut eum ita Juppiter feriat, quemadmodum a Fetialibus porcus feriatur, id. 9, 5, 3. (Cf. also: Jovis ante aram Stabant et caesā jungebant foedera porcă, Verg. A. 8, 641).— Hence, 2.Transf., foedus ferire, to make a compact, covenant, or treaty (in Hebrew in precisely the same manner, ): accipe daque fidem, foedusque feri bene firmum, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 33 ed. Vahl.): is, quicum foedus feriri in Capitolio viderat, Cic. Rab. Post. 3, 6: videret ut satis honestum foedus feriretur, id. Inv. 2, 30, 92: amorum turpissimorum foedera ferire,
to form illicit connections
, id. Cael. 14, 34: Tarchon jungit opes foedusque ferit, Verg. A. 10, 154 al.—3. Of money, to strike, stamp, coin: asses sextantario pondere, Plin. 33, 3, 13, 44. Thus the designation of a triumvir monetalis is III. VIR. A. A. A. F. F., i. e. Triumvir auro argento aeri flando feriundo, Inscr. Orell. 569.II.Trop.A. In gen.: quae faciliora sunt philosophis, quo minus multa patent in eorum vita, quae fortuna feriat,
reaches
,
affects
, Cic. Off. 1, 21, 73: accidit, ut ictu simili (i. e. morte propinqui) ferirer,
was struck with a similar blow
, Quint. 6 praef.3: verba palato,
to bring out
,
utter
,
speak
, Hor. S. 2, 3, 274; cf.: sonat vox, ut feritur, Quint. 11, 3, 61: feriunt animum (sententiae), id. 12, 10, 48: ut omnis sensus in fine sermonis feriat aurem, id. 8, 5, 13; cf. id. 9, 3, 4.—Absol.: binis aut ternis ferire verbis, Cic. Or. 67, 226: videtur Chrysippus medium ferire voluisse, i. e.
to avoid extremes
, id. Fat. 17, 39.—B. In partic., to cozen, cheat, gull, trick (mostly in vulg. lang.; not in Cic.): ubi illa pendentem ferit, jam amplius orat, Plaut. Trin. 2, 1, 19; Ter. Ph. 1, 1, 13: cum ferit astutos comica moecha Getas, Prop. 4 (5), 5, 44: austeros arte ferire viros, id. 3, 3 (4, 2), 50.—C.To punish, inflict punishment: aliquem condemnatione centum librarum auri, Cod. 11, 11, 1.
fĕrus, a, um, adj. [cf. Gr. qh/r, Aeol. fh/r; Lat. ferox, etc.; v. ferio], wild, untamed.I.Lit., of animals and plants. A.Adj. (syn. immanis, opp. cicur): quae vero et quam varia genera bestiarum vel cicurum vel ferarum!Cic. N. D. 2, 39, 99; cf.: si hoc apparet in bestiis, volucribus, nantibus, agrestibus, cicuribus, feris, id. Lael. 21, 81: apes (opp. cicures), Varr. R. R. 3, 16, 19: immanes et ferae beluae, Cic. N. D. 2, 64, 161: fera et immanis belua, id. Ac. 2, 34, 108; Nep. Dat. 3, 2; Curt. 5, 4, 19; Suet. Aug. 67: leones, Hor. Epod. 7, 12: equus, id. S. 1, 5, 57: caprae, Verg. A. 4, 152: palumbus, Plin. 30, 7, 20, 60 et saep.: arbores, Plin. 14, 20, 25, 127: oliva, Stat. Th. 6, 7: fructus, Verg. G. 2, 36: odor (with solitudinem redolens),
disagreeable
, Plin. 12, 17, 37, 76.—B.Subst.1. fĕrus, i, m., a wild animal, wild beast (poet.); a lion, Phaedr. 1, 21, 8; a boar, id. 4, 4, 3; a horse, Verg. A. 2, 51; 5, 818; a stag, id. ib. 7, 489; a serpent, Sil. 6, 268.—2. fĕra, ae (sc. bestia), f., a wild animal, wild beast (class.): immani et vastae insidens beluae, quocumque vult, inflectit illam feram, Cic. Rep. 2, 40; cf. id. Rosc. Am. 26, 71: neque ulla re longius absumus a natura ferarum, id. Off. 1, 16, 50: ipsae ferae nullo insequente saepe incidunt (in plagas), id. ib. 3, 17, 68: multa in ea (silva Hercynia) genera ferarum nasci constat, Caes. B. G. 6, 25 fin.: neque homini neque ferae parcunt, id. ib. 6, 28, 2: formidolosae dum latent silvis ferae, Hor. Epod. 5, 55: more ferarum, id. S. 1, 3, 109: Romulea fera,
the she-wolf that suckled Romulus
, Juv. 11, 104; a sea-monster, Ov. M. 4, 713; 719; a serpent, Hyg. Astr. 2, 42; the ant, Mart. 6, 15, 2; the constellations of the Great and Little Bear: magna minorque ferae, id. Tr. 4, 3, 1; Vulg. Gen. 37, 20.— Prov.: ferae inter se placidae sunt, morsuque similium abstinent, Sen. de lra, 2, 8, 3.—II.Transf., of places (syn. incultus): in locis feris arbores plura ferunt, in his, quae sunt culta, meliora,
wild
,
uncultivated
, Varr. R. R. 1, 7, 7; cf.: ferus, ager incultus, Paul. ex Fest. p. 86 Müll.: montes, Verg. E. 5, 28: silvae, Hor. S. 2, 6, 92.— III.Trop., wild, rude, uncultivated; savage, barbarous, fierce, cruel (syn.: immanis, agrestis, inhumanus; opp. mansuetus, humanus): ipsis in hominibus nulla gens est neque tam mansueta neque tam fera, quae non, etc., Cic. Leg. 1, 8, 24; cf.: nulla gens tam fera, nemo omnium tam immanis, cujus, etc., id. Tusc. 1, 13, 30; id. Phil. 3, 9, 23: ex feris et immanibus mites reddidit et mansuetos, id. Inv. 1, 2, 2; id. Verr. 2, 2, 21, 51: ferus atque agrestis, id. Rosc. Am. 27, 74: inhumani ac feri testes, id. Rep. 1, 37 fin.; cf. Ter. And. 1, 5, 43: ferus et ferreus, Cic. Q. Fr. 1, 3, 3: quam ferus et vere ferreus ille fuit!Tib. 1, 10, 2; v. ferreus: nemo adeo ferus est, ut non mitescere possit, Hor. Ep. 1, 1, 39: Britanni hospitibus feri, id. C. 3, 4, 33: Numantia, id. ib. 2, 12, 1: Iberia, id. ib. 4, 5, 27: animi hominum, studiis bellandi jam immanes ac feri, Cic. Rep. 2, 14; id. Fragm. ap. Non. 342, 33 (Rep. 2, 23 ed. Mos.): ingenium immansuetum ferumque, Ov. M. 15, 85; cf.: (ostendere ejus) mores feros immanemque naturam, Cic. Rosc. Am. 13, 37: homines a fera agrestique vita ad hunc humanum cultum civilemque deducere, id. de Or. 1, 8, 33: victus, id. Inv. 1, 2, 2: moenera militiaï, Lucr. 1, 29: munera belli, id. 1, 32: hiems, Ov. Tr. 1, 1, 42; cf.: diluvies, Hor. C. 3, 29, 40: sacra (of death by sacrifice), Ov. M. 13, 454: dolores lenire requie, id. ib. 13, 317.—With supine: ferum visu dictuque (= deino\n i)dei=n kai\ le/gein), Sil. 1, 175.—No comp. or sup.
for, fātus, 1, v. defect. (the forms in use are fatur, fantur, fabor, fabitur; part. perf. fatus; perf. fatus sum or eram; imper. fare, poet.; inf. fari; and parag. farier, Verg. A. 11, 242; gerund. fandi, fando; sup. fatu; part. praes. fans, fantis, fantem; for praes. faris, v. Diom. p. 375; fantur, Varr. L. L. 6, 7, 52; Paul. Diac. p. 88, 11; imperf. subj. farer, August. Conf. 1, 8), n. and a. [Sanscr. bhā-mi, appear; bhās, shine; bhāsh, speak; Gr. fa-, fai/nw, and fhmi/; Lat. fama, fas, fax, facies, favilla, etc.; cf.: facetus, focus, v. Curt. Gr. Etym. p. 297 sq.; Corss. Ausspr. 1, 420 sqq.], to speak, say (mostly poet.; cf.: quaedam vetera etiam necessario interim sumuntur, ut fari, Quint. 8, 3, 27; syn.: loquor, dico, perhibeo; inquam. aio). I. In gen. A.Neutr.: fatur is, qui primum homo significabilem ore mittit vocem. Ab eo ante quam id faciant, pueri dicuntur infantes; cum id faciant, jam fari, Varr. L. L. 6, 52 Müll.; cf.: filius Croesi, cum jam per aetatem fari posset, infans erat, Gell. 5, 9, 1: non enim eram infans, qui non farer, Aug. Conf. 1, 8: nescios fari pueros, Hor. C. 4, 6, 18: cum primum fari coepisset, Suet. Aug. 94: tum ad eos is deus, qui omnia genuit, fatur: haec vos, etc., Cic. Univ. 11; Val. Fl. 3, 616: Venulus dicto parens ita farier infit, Verg. A. 11, 242: praetor qui tum fatus est, si, etc., Varr. L. L. 6, 30 Müll.: sic fatus validis ingentem viribus hastam contorsit, Verg. A. 2, 50: meum ingenium fans atque infans tu nondum edidicisti, Plaut. Pers. 2, 1, 7: coram data copia fandi, Verg. A. 1, 520: fandi doctissima Cymodocea, id. ib. 10, 225: quae mollissima fandi Tempora, id. ib. 4, 293: quid fando tua tela manusque Demoror?Stat. Th. 1, 655: his fando si nuntius exstitit oris, Val. Fl. 4, 170.—Fando, for famā, rumore, report, hearsay: neque fando umquam accepit quisquam, etc.,
by report
,
by hearsay
, Plaut. Am. 2, 1, 41; cf.: ne fando quidem auditum est, crocodilum aut ibim violatum ab Aegyptio, Cic. N. D. 1, 29, 82; Verg. A. 2, 81; Ov. M. 15, 497, Sil. 10, 484: haud mollia fatu, Verg. A. 12, 25: lapis fatu dignissimus, Sol. 3: famino, dicito, Paul. ex Fest. p. 87, 10 (cf. praefor and fruor init.).—B.Act.(a). With acc.: (animus) dementit deliraque fatur, Lucr. 3, 464: qui sapere et fari possit, quae sentiat, Hor. Ep. 1, 4, 9: fabitur hoc aliquis, Cic. Poët. ap. Gell. 15, 6, 3: vix ea fatus eram, Verg. A. 2, 323: dehinc talia fatur, id. ib. 1, 256: cui talia fanti, id. ib. 6, 46; cf.: haec fantem, Prop. 3, 7 (4, 6), 65: quis talia fando temperet a lacrimis?Verg. A. 2, 6.—(b). With interrog. clauses: fare age, quid venias, Verg. A. 6, 389; cf.: sed te qui vivum casus, age fare vicissim Attulerint, id. ib. 6, 531: fare, an patriam spes ulla videndi, Val. Fl. 5, 552.—II. In partic. A.To utter in prophecy, to foretell, predict: Venus quem fata docet fari, divinum pectus habere, Enn. ap. Prob. Verg. E. 6, 31 (Ann. v. 19 ed. Vahl.); cf.: fatis fandis, id. ap. Cic. Div. 1, 31, 66 (Trag. v. 80 ib.): fabor enim, quando haec te cura remordet, Longius et volvens fatorum arcana movebo, Verg. A. 1, 261. Cf. also in the foll.—B.To sing in verse, to celebrate: Tarpeium nemus et Tarpeiae turpe sepulcrum Fabor, Prop. 4 (5), 4, 2.!*? In pass. signif.: Fasti dies sunt, in quibus jus fatur, Suet. ap. Prisc. p. 793 P.— Hence, fandus, a, um, P. a., that may be spoken or uttered, right (opp. to nefandus, wrong): omnia fanda, nefanda malo permixta furore, Cat. 64, 406: respersae fando nefandoque sanguine arae, i. e. with blood both of sacrifice and of murder, Liv. 10, 41, 3; cf.: at sperate deos memores fandi atque nefandi, Verg. A. 1, 543: non fanda timemus, Luc. 1, 634: inexpleto non fanda piacula busto, id. 2, 176.