An example to follow or eschue: a copy: a paterne: a counterpaine: an open execution or punishmÊt done to the feare of other. A similitndeta thing brought in for % proofe and declaration of a matter. A thing done for a time. Innoceotiæ exemplum, vir. Cicer. A man as a paterne of vprightnes and integritie. Vitiorum exempla. Hor. Clara & illustria exempla. Cic. Deforme exemplum. Tac. Detestabile exemplum. Iuuen. Domestica vitiorum exempla. Iuuen. Honesta exempla ludendi. Cic. Immensum exemplum. Plin. Leue. Ouid. Nobiliora exempla. Claud. Malo exemplo id factum est, Val. Max. That was an enill example to other. Nouissima exempla. Tac. Pari exemplo Ouid. Pessimum. Liu. Perniciosum exemplÛ. C. Exemplo haud probabili rem actam censebat. L. He thought the thing was done with an euil example to other, or % the doing there of was no commendable example to other. Venerabile exemplum morum Ouid. Sine exemplo tempora. Qui. Such times as neuer hath bene seene afore. Si meum exemplum esset. Mart. If I had first innented it: if I had giuen the sirst example of it. Ad illud exemplum fit. Plaut. Men vse to doe euen as you say, or as you haue saide. Quod ad exemplum est, coniectura si reperire possumuse Plaut. If we can coniecture what maner of mã he is whõe he resembleth, or whome he is like vnto. Ad exemplum ambarum, mores eram existimans. Tere. Es. teeming their maners to be like the maners of both, &c. Melioribus exemplis addere se. Claud. To followe them that doe best. Capere exemplum de aliquo. Ter. To take example by one: or to punish one to the example of other. Expetere exemplum. Plau. To desire to haue a paterne of it. Exemplo alicuius facere. Terent. To doe a thing by ones example. Exemplo facere. Cic. To doe by example of other. Exemplo atque instituto veteri optimi cuiusque facere. Cic. Nullo exemplo aliquid facere. Cice. To doe that was neuer done before. Nouo exemplo aliquid facere. Idem. Lentulus ad Senatum apud Ciceronem. To doe so as neuer man did before. Exemplum habere. Plaut. To haue example. Domesticum exemplum ad imitandum habere. Cic. Imitari exemplum alicuius. Plin. iun. To sollow ones example. Instituere exemplum. Plin. iun. Vide INSTITVO. Monere aliquem ad exemplum alicuius. Stat. To aduertice one to follow a mans example. Mala exempla mouere. Ouid. Nocere exemplo plus, qum peccato. Cic. Fortitudinis & Iustitiæ exemplum ab aliquibus petere. Ci. To take example. Pingere exemplum. Plaut. To paint out a paterne to other. Præbere. Liu. To giue example. Propositum alicui exen plum ad imitandum. Cic. Ad vnum exemplum & regulam omnes quærere. Cic. To seeke to haue al after one sort and fashion. Reperire exemplum. Plant. Exemplum statuite in me, vt adolelcentuli Vobis placere studean, potius qum sibi. Ter. Exemplo esse alicui. Terent. To bee an example for other to follow. Exemplum sumere. Ter. To take. Tangi exemplo. Ouid. In exemplum venite. Ouid. To become an example. Exempla. Quin. In dgements in like cases before time. Exemplo vno. Plau. After one fashion. Vno exemplo ne omnes viuerent. Plaut. Exemplum. Cic. A copie. Scripta pluribus exemplis. Ouid. Written out in many copies. Exemplo eodem literæ binæ. Cic. Two letters of one tenoure or effect. Exemplum & imago antiquitatis. Cice. A paterne and image. Animale exemplum. Cice. A paterne taken of a thing aliue. Exempla. Plautus. Execution of punishments to the terrour of other. Recentis exempli terror. Claud. Nullum caruit exemplo nefas. Sen. No mischieuous act was vnpunished. Cauere exemplo aliquid. By example of punishement takyng heede to prouide for Ouid. Edere exempla in aliquem. Terent. To punishe one openly to the example of other. Statuere exemplum in aliquo. Cice. Idem. Exemplum. Quint. That one reciteth for proofe of a thing. Exempli caula ponatur aliquid quod pateat latius. Cic. Exempli gratia. Plin. For proofe or example thereof. Familiaria exempla. Quint. Mediocre exemplum. Quint. Perspicuum. Cic. Exemplum continenæ. Terent. Exemplum disciplinæ. Terent. Singularis exempli vxor. Plin. iun. A wife of luch honestie and vertue as there is none liuing againe. Singularis exempli iuuenis. Quintil. Rarissimi vxor exempli. Quintilia. Of such vertue as are but few. Illa exempli mulier illa seculi decus. Quintil. That mitroure and paterne of all other women: shee that all other women should imitate and folow, &c. Sub exemplo aliquem monere. Plin. iun. Proposing the example of other to aduertise one to beware. Interest exempli. Plin. iun. It is good for examples sake. Refert exempli. Plin. iun. Idem. Pertinet ad exemplum. Plin. iun, Consulendum existimarem in read exemplum pertinenti. Idem. I would thinke good adnisement to be taken in a matter, that other may take example by. Vsque in exemplum. Quint. Exemplum testsmenti. The copie of ones will written out. Adiuugere exempla rebus. Cic. Agere exemplis, Vide AGO. To vse examples in proouing. Capere exemplum ex similitudine aliqua. Cicer. To take example by the likenesse of a thing. Confirmare aliquid exemplo aliquo. Cic. Facere exemplum. Quintil. To giue an example. Fingere sibi exempla. Quintil. Monstrare exemplum adimitationem. Quint. To shewe an example to folow. Ponere exemplum ex diuerso. Quint. Ponere exempla ex aliqua scientia. Cicer. Subijcere aliquid in exemplum. Suet. To ad as an example. Vniuscuiusque rei exemplum supponere. Cicer. To recite an example. Vti exemplis grandioribus. Cic. Exemplum. Author ad Her. An example or paterne of anye wares whereby the residue is indged. Sunt inter exempla qui asininum lac bibendo liberati sunt podagra. Pli. There be examples in writing of some which by drinking, &c. Inuenitur inter exempla. Plin. We finde written in auncyent examples. Monimenta rerum gestarum & vetustatis exempla, oratori nota esse debent. Cic. Est in exemplis. Dyonisio Siciliæ tyranno, quum pulsus est ea pocentia, accid: sse prodigium, &c. Pli. It is written in anncient examples, that, &c

I. Prop. (cf. exemplar, specimen): purpurae, tritici, Auct. Her. 4, 6, 9.—Hence,

II. Transf.

A. An imitation, image, portrait taken from something; a draught, transcript, copy.

1. Hic quoque exemplum reliquit, Plaut. Ps. 2, 2, 56; cf.: o Apella, o Zeuxis pictor, Cur numero estis mortui? hinc exemplum ut pingeretis: Nam alios pictores nihil moror hujusmodi tractare exempla, id. Poen. 5, 4, 102 sq.; and in a pun with the follg. signif. under B.: Th. Exempla edepol faciam ego in te. Tr. Quia placeo, exemplum expetis, id. Most. 5, 1, 67: aedes probant: sibi quisque Inde exemplum expetunt, a sketch, draught, id. ib. 1, 2, 21; cf. id. ib. 3, 2, 75 sq.: Pompeii litterarum ad consulem exemplum attulit: Litterae mihi a L. Domitio allatae sunt: earum exemplum infra scripsi ... Deinde supposuit exemplum epistolae Domitii, quod ego ad te pridie miseram, a transcript, copy, Cic. Att. 8, 6, 1 sq.; 8, 11, 6; 7, 23, 3; id. Fam. 9, 26, 3; Ov. Tr. 1, 7, 23 al.—

2. An equal, parallel: clarissimum Homeri inluxit ingenium, sine exemplo maximum, Vell. 1, 5, 1.—

B. A sample for imitation, instruction, proof, a pattern, model, original, example, precedent, case (the predominant meaning of the word).

1. In gen.: ut mutum in simulacrum ex animali exemplo veritas transferatur, from a living model, original, Cic. Inv. 2, 1, 2; cf.: feruntur enim ex optimis naturae et veritatis exemplis, id. Off. 3, 17, 69: propones illi exempla ad imitandum, id. Phil. 10, 2, 5; cf.: habere exemplum ad imitandum (corresp. to exemplar), id. Mur. 31, 66; and: nostris exemplo fuit ad imitandum, Suet. Gramm. 2: exposita ad exemplum nostra re publica, Cic. Rep. 1, 46 fin.; cf. id. ib. 2, 31 fin.: loquimur de iis amicis, qui ante oculos sunt... Ex hoc numero nobis exempla sumenda sunt, id. Lael. 11, 38: aliquem ex barbatis illis exemplum imperii veteris, imaginem antiquitatis, id. Sest. 8, 19: a sapiente petitur exemplum, id. Off. 3, 4, 16: exemplum a me petere, Liv. 7, 32, 12: ab eodem Pompeio omnium rerum egregiarum exempla sumantur, Cic. de Imp. Pomp. 15, 44: ab se ipso exemplum capi posse, Liv. 1, 49, 2; cf.: cum et ipse sis quasi unicum exemplum antiquae probitatis et fidei, Cic. Rep. 3, 5: quod in juventute habemus illustrius exemplum veteris sanctitatis? id. Phil. 3, 6, 15: innocentiae, id. de Or. 1, 53, 229: qua in muliere etiam nunc quasi exempli causa vestigia antiqui officii remanent, as a pattern, example, id. Rosc. Am. 10, 27 (cf. infra, 2.): eum virum, unde pudoris pudicitiaeque exempla peterentur, id. Deiot. 10, 28: firmare animum constantibus exemplis (for constantiae), Tac. A. 16, 35; cf.: exemplum modestum, id. H. 2, 64: vitiosi principes plus exemplo quam peccato nocent, by their example, Cic. Leg. 3, 14, 32: (Tullus Hostilius) de imperio suo, exemplo Pompilii, populum consuluit curiatim, id. Rep. 2, 17: quod autem exemplo nostrae civitatis usus sum, etc., id. ib. 2, 39: atrox videbatur Appi sententia; rursus Vergini Larciique exemplo haud salubres, i. e. judged by the precedent, Liv. 2, 30 init.: divinare morientes etiam illo exemplo confirmat Posidonius, quo affert, etc., by that example, that case, Cic. Div. 1, 30, 64; id. Inv. 1, 30, 49; cf.: hinc illa et apud Graecos exempla ... levitatis Atheniensium crudelitatisque in amplissimos cives exempla, id. Rep. 1, 3: datum in omnes provincias exemplum, Tac. A. 1, 78; so, dare exemplum, to set the example, id. ib. 4, 50: tertia legio exemplum ceteris praebuit, id. H. 2, 85; 4, 52; Val. Max. 3, 6, 5.—

2. Esp. in phrase: exempli causā or gratiā, for instance, for an example (cf. Krebs, Antibarb. p. 437): exempli causa paucos nominavi, for example's sake, Cic. Phil. 13, 2, 2; cf.: quia in alicujus libris exempli causa id nomen invenerant, putarunt, etc., id. Mur. 12, 27; id. Inv. 1, 37, 66: haec exempli gratia sufficient, Quint. 9, 2, 56; cf.: pauca exempli gratia ponam, id. 6, 5, 6; 5, 10, 110; cf.: ex quibus in exemplum pauca subjeci, Suet. Tib. 21 et saep.: venit in exemplum furor, teaches, Ov. F. 4, 243; cf. Just. 23, 3.—

3. In partic., a warning example, an example, warning, punishment (rare): exemplum statuite in me, ut adolescentuli vobis placere studeant potius quam sibi, Ter. Heaut. prol. 51; cf.: quibus liberi sunt, statuite exemplum, quantae poenae in civitate sint hominibus istiusmodi comparatae, Auct. Her. 4, 35, 47: simile in superiore parte provinciae edere exemplum severitatis tuae, Cic. ad Q. Fr. 1, 2, 5; cf. Tac. A. 3, 36 fin.; so, edere exempla in aliquem, Ter. Eun. 5, 7, 21; Caes. B. G. 1, 31, 12; Liv. 29, 27, 4: ut ne viderem, quae futura exempla dicunt in eum indigna, Ter. Eun. 5, 4, 24: habet aliquid ex iniquo omne magnum exemplum, Tac. A. 14, 44: meritum quidem novissima exempla Mithridatem, i. e. the punishment of death, id. ib. 12, 20: esse in exemplo, to serve as a warning, Ov. M. 9, 454; cf. Vulg. Judae, 7 al.: exemplo supplicii reliquos deterrere, Hirt. B. G. 8, 44, 1.—

4. Law t. t., a precedent: ad exemplum trahere, Just. Inst. 1, 2, 6: alicui sine exemplo subvenire, id. ib.—

C. A way, manner, kind, nature: multi more isto atque exemplo vivunt, Plaut. Bacch. 3, 6, 11; cf.: negat se more et exemplo populi Romani posse iter ulli per provinciam dare, Caes. B. G. 1, 8, 3: uno exemplo ne omnes vitam viverent, Plaut. Mil. 3, 1, 132: istoc exemplo, id. ib. 2, 4, 6: quot me exemplis ludificatust, id. Ep. 5, 2, 6: eodem exemplo, quo, Liv. 31, 12, 3: ad hoc exemplum, Plaut. Mil. 2, 4, 6: quod ad exemplum, id. Trin. 4, 2, 76 et saep.—Hence often of methods or examples of punishment (cf. 3. supra): quando ego te exemplis pessumis cruciavero, Plaut. Capt. 3, 5, 33: omnibus exemplis crucior, id. Bacch. 5, 1, 6; cf. id. Most. 1, 3, 35; 55; 5, 1, 67.—Freq. of the tenor, purport, contents of a letter, etc.: litterae uno exemplo, i. e. of the same tenor, Cic. Fam. 4, 4, 1; 10, 5, 1: scribere bis eodem exemplo, id. ib. 9, 16, 1: testamentum duplex ... sed eodem exemplo, Suet. Tib. 76: Capua litterae sunt allatae hoc exemplo: Pompeius mare transiit, etc., Cic. Att. 9, 6, 3: (litterarum) exemplum componere, id. Agr. 2, 20, 53; Suet. Calig. 55.