Certamen, pen. prod. huius certamiuis. pen. cor. Virg.A conslict: a bickering: a contention or variaunce: a game or erercise, where one indeuoureth to passe an other: triall: bustnes: tumult.Lex certaminis. Oaid. The law or condition of the game.Pretium certaminis ferre.Ouid.To haue the prise: to win.Ludorum certamina.Ouid.Games for price.Iaculi certamina ponere in vlmo.Virg.Veneris certamina mutua.Ouid.Vini certamen. Tibul. Ouaffing.Bijugum certamen.Virg.The game of running with chariotes.Celebre cerramen.Ouid. Festa cerramina. Stat.Impar certamen.Ouid.Ludicrum certamen. Sen. A sporting game.Quadrijugum certamen.Stat.The game with charyotes of foure horses.Sacra certamina. Plin. Valida certamina. Stat. Celebrare certamina. Virgil. To keepe solenme games for price.In certamen descendere.Cic.To come and play for a price.Inire certamina prima.Virg.To begin the game.Mislum certamen.Virg.The game ended.Præmia certamen monent.Ouid.Certamina referre.Virg.To publish.Tollere dona certamine.Virg. Certamen.Salust.Striuing: debate: contention.Summum certamen.Virg.Contentio & certamen. Cæs. Honestum certamen, & disputatio splendida.Cic.Diuitiarum certamina. Horat. Labours and paynes to get tiches.Æquo certamine bellum geritur. Lucret. Alacre certamen. Sil. Grande certamen. Horat. Magnum certamen.Virg.Verum fictúmqúe certamen.Quintil.Certamen est mihi cumillo.Cic.He and I contend, or be at variaunce. In certamen venire cum aliquo. Cic.Adducere in certamen rem aliquam.Cic.To bring in controuersie or contention.Instituere sibi certamen cum aliquo.Cic.To beginne to fall at debate with one.Gloriæ maximum certamen inter ipsos erat.Salust.They contended greatly which should get most glory.Est mihi tecum pro aris & focis certamen.Cic.Cum altero certunen honoris & dignitatis est, cum altero capitis & fainæ.Cic. Certamen & discrimen salutis.Cic.In certamen & discrimen terum omnium deuenirc.Cicer.To come in triall and daunger. Certamen.Cic.Fighting.Belli certamen Plancus.Cic.Conferre belli certamina inter se.Virg.To make as though they did fight in battayle.Pugnæ certamen. Sil. Æterno certamine prælia edere. Lucret. To be alwayes in watre.Alacre certamen. Sil. Anceps. Liu.Anhelum. Sil. Aspera militiæ certamina fugere.Ouid.Atrocissimum certamen.Liu.A cruell fight.Auidum. Sil. Clara certamina. Lucret. Of great renoume.Dispar certamen inire.Ouid.To match with his better.Durum certamen. Claud. Exacto lætus certamine victor. Claud. When the battayle was ended. Funestum. Virg.Gladiatorium vitæ certamen.Cic.Graue certamen. Sil. Lethiferum. Catul. Mortall.Longum. Horat. Martium. Horat. Nauale.Virg. Rabidum. Sil. Miserandum. Sil. Sæuum. Sil. Sublime. Claud. Trepidum. Horat. Vastum.Virg. Validum. Stat. Minor in certamine. Horat. Inferiour. Accendere certamina. Lucret. To stirre warre.Cadere duro certamine. Claud. Conferre manu certamina. Lucr. To fight hand to hand.Conserere certamen Liu.To ioyne battayle: to fight.Celebrare certamina sub nomioc alicuius. Scænola. Contrahere certamen.Liu.Differre certamina.Ouid.To delay or refuse to fight.Dirimere certamina. Oui. To put a sunder them that sight: to part.Excludere certamina. Sil. Imbibere certamen animis. Liu.Incelsit certamen. Tac. Inciescere dicitur certamen.Liu.Inferie certamen alicui.Liu. Vide INFERO. Inijcere certamen aliquibus.Liu.To set at contention.Inire certamen.Ouid.Inire certamina cū aliquo. Sil. To fight with body to body.Inuadere certamina. Sil. To enter into battayle.Miscere certamina.Liu.To begin battayle or sight.Molin cerramen. Sil. Mouere certamen. Lucan. Occumbere certamine. Sil. Offerre le certamini auidè Liu.Ponere certamen.Virg.To sight or contend no more.Ponete militibus certamina.Virg.To appoint.Victus certamine.Ouid.Vanquished: conquered. Equus primus certamine. Horatius. That hath wonne the price.
Lewis and Short: Latin dictionary
certāmen, ĭnis, n. [id.], a contest, struggle, strife, whether friendly or hostile, physical or intellectual; most freq. of a pugilistic contest of any kind; but also of contention in war. I.A contest, struggle in games or otherwise. A.Lit.: videmusne apud quos eorum ludorum, qui gymnici nominantur, magnus honos sit, nullum ab iis, qui in id certamen descendant, devitari dolorem?Cic. Tusc. 2, 26, 62; cf. id. de Or. 2, 78, 317: Hac celebrata tenus sancto certamina patri, Verg. A. 5, 603; cf. Ov. M. 1, 446: luctandi, Quint. 12, 2, 12: saliendi, id. 10, 3, 6: citharoedorum, id. 4, 1, 2: sacra, id. 2, 8, 7 Spald.: quinquennale triplex, musicum, gymnicum, equestre, Suet. Ner. 12; cf. id. Vit. 4; id. Dom. 4: bijugum, Verg. A. 5, 144: quadrigarum, Suet. Claud. 21: pedum, Ov. M. 12, 304: cursus, id. ib. 7, 792; 10, 560: disci, id. ib. 10, 177: Veneris, id. Am. 2, 10, 29 et saep.—2.Meton., poet., the object contended for, the prize, Ov. M. 13, 129: pecoris magistris Velocis jaculi certamina ponit in ulmo, Verg. G. 2, 530 Heyne.—B.Trop., a rivalry, contest, struggle, emulation, etc.: certamen honestum (Stoicorum et Peripateticorum), Cic. Fin. 2, 21, 68: est mihi tecum pro aris et focis certamen, id. N. D. 3, 40, 94: est alicui certamen cum aliquo de principatu, Nep. Them. 6, 3: certamen honoris et gloriae. Cic. Lael. 10, 34; cf. id. Off. 1, 12, 38; Sall. J. 41, 2; Quint. 10, 5, 5: bona ratio cum perditā confligit. In ejus modi certamine ac proelio, Cic. Cat. 2, 11, 25: pugna forensium certaminum, id. 5, 12, 22: eloquentiae inter juvenes, Quint. 2, 17, 8: verborum linguaeque, Liv. 10, 22, 6: laboris ac periculi, id. 28, 19, 14: amicitiae, benevolentiae, id. 37, 53, 7: bonae artis ac virtutis, id. 37, 54, 19: irarum, id. 1, 7, 2; cf. id. 3, 39, 3: conferendi (pecuniam), id. 4, 60, 8: patrum animos certamen regni ac cupido versabat, id. 1, 17, 1; cf. id. 21, 31, 6: leti (inter mulieres Indas), Prop. 3 (4), 13, 19: diu magnum inter mortales certamen fuit, vine corporis an virtute animi, etc., Sall. C. 1, 5; cf. Tib. 4, 1, 37.—Rarely with gen. of adversary: si in virtutis certamen venerint ( = cum virtute), Cic. Fin. 5, 24, 71 Madv. ad loc.—Poet.: mite vini,
a drinking bout
, Tib. 3, 6, 11.—Also poet.: certamina ponere, syn. with certamina instituere = a)gw=na protiqe/nai, to order, arrange a fight or contest, Verg. A. 5, 66; 8, 639; cf. id. G. 2, 530 Wagn.—Of inanimate things: Arboribusque datumst variis exinde per auras Crescendi magnum inmissis certamen habenis, Lucr. 5, 787.—II. Esp., a military strife, battle, engagement, contest, fight, combat.A. Subject. (diff. from the objective; cf.: proeliam, pugna, bellum, etc.): horrida Romuleum certamina pango duellum, Enn. Ann. 1, 1; 1, 476; 2, 6; 5, 1295; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 2; Lucr. 4, 844; Ov. M. 12, 180; Liv. 36, 19, 13: aeterno certamine proelia pugnasque edere, Lucr. 2, 117: fit proelium acri certamine, Hirt. B. G. 8, 28; cf.: proelii certamen, id. B. Alex. 16: certamine,
with zeal
,
emulously
,
earnestly
, Verg. A. 5, 197; Curt. 9, 4; Sil. 10, 536; cf.: nec magni certaminis ea dimicatio fuit,
not severe
, Liv. 21, 60, 7. —B. Object., = proelium, pugna, etc.: vario certamine pugnatum est, Caes. B. C. 1, 46: erat in celeritate omne positum certamen, utri, etc., id. ib. 1, 70: bella atque certamina, Sall. C. 33, 5: ubi res ad certamen venit, id. J. 13, 4: in certamine ipso, Liv. 2, 44, 11: navalia,
a naval engagement
,
sea-fight
, id. 31, 14, 4: classicum, Vell. 2, 85, 2: saevit medio in certamine Mavors, Verg. A. 8, 700 et saep.—Hence. C. In the postAug. histt. for war in gen., Flor. 1, 20; Eutr. 1, 16; Just. 7, 2, 6; 7, 6, 6.