Catena, caténæ, pen. prod. Virg.A chaine.Arcta seruari catena. Sil. To be fast in chaines.Auratæ catenæ. Sil. Ferratæ catenæ. Claud. Graciles ex ære catenæ.Ouid.Fine or small.Graues catenæ.Ouid.Heany.Multisonæ catenæ.Stat.Making a great noyse. Compescere catena aliquem. Horat. To keeps in cheines.Constrictus carenis.Cic. Domitus catena. Horat. Excussæ catenæ.Senec.Shaken of.Indere catenas captiuis.Plaut.To cast in chaines.Inijcere catenas alieui.To binde with chaines.Insertare colla vel manus catenis.Stat.To tye the necke or hattdes in chaines.Inabrupta rungi catena.Stat.To be ioyned with vnsrparable amitie and friendsliip.Laxare carenas. Lucan. To vnchaine.Nectere catenas alicui. Horat. Nexæ per colla catenæ.Ouid. Perserre catenas. Sil. Quassare vastas catenas.Senec.Religari catena.Ouid. Ruptæ catenæ Horat. Soluere ex catenis. Author ad Heren. To vnchaine.Valida teneri catena. Tibul. Vincire aliquem catenis.Ouid.
Catêno, caténas, pen prod. catenâre. Cælius ad Ciceronem. To chaine: to tye in chaines.Catenatus ianitor. Colum. A bandogge thained at the gore.Catenata lagena. Martial. A slagon with a chaine. Catenati labores, per translationem. Martial. Linked one to another: following as were in linkes.Catenatus hamus. Plin. Made like a chaiue.Versus catenati. Quint. Britannus catenatus. Horat. Catenatio. Vitrunius. A strtight fastening or loyning of beames togither in building.
Lewis and Short: Latin dictionary
cătēna, ae, f. (once with num. distrib. as piur. tantum: trinis catenis vinctus, Caes. B. G. 1, 53) [Sanscr. kat, to fall away; cf. catax]. I.A wooden bracket, brace, etc., for holding two beams together, Cato, R. R. 18, 9; Vitr. 7, 3; Pall. 1, 3, 1.—II.A chain, A.Used as a fetter, shackle, etc.; usu. in plur. (syn. vincula): catenis vincire aliquem, Plaut. Men. 1, 1, 3; Ov. M. 15, 601 al.: catenas indere alicui, Plaut. Capt. 1, 2, 3: in catenas conicere aliquem, Caes. B. G. 1, 47; Liv. 29, 21, 2: catenas inicere alicui, Cic. Verr. 2, 5, 41, 106: in catenis aliquem Romam mittere, Liv. 29, 21, 12: in catenis aliquem per urbem ducere, id. 45, 40, 6: eximere se ex catenis, Plaut. Men. 1, 1, 8: rumpere catenas, Hor. S. 2, 7, 71: catenas alicui exsolvere, Tac. H. 3, 31 al.—In sing., Liv. 24, 34, 10; Cat. 64, 297; Verg. A. 6, 558; Hor. S. 1, 5, 65; Curt. 4, 3, 22; 7, 5, 36; Tac. A. 4, 28; 6, 14; Suet. Aug. 94; Sen. Ep. 9, 8; Plin. 34, 15, 43, 150.—2. Of a chain stopping the entrance of a harbor: catena ferrea valde robusta, Amm. 26, 8, 8.—3.Trop., a constraint, fetter, barrier, bond: taetra belua, constricta legum sacratarum catenis, Cic. Sest. 7, 16: compesce animum frenis, catenā, Hor. Ep. 1, 2, 63: validā teneamur catenā, Tib. 4, 5, 15; 4, 1, 117: splendidiore nunc eos catenā sed multo graviore vinctos esse, quam cum, etc., Liv. 35, 38, 10: qui ad superiora progressus est.. laxam catenam trahit nondum liber, Sen. Vit. Beat. 16, 3; id. Tranq. 10, 3.—B.A chain of gold or silver worn by women as an ornament, Plin. 33, 3, 12, 40; Paul. Sent. 3, 6, 84.—C.A series of things connected together, a chain, series, Lucr. 6, 910 (but id. 2, 630, is a false reading for quod armis; v. Lachm.).—D.Trop.: (praecepta oratoria) in catenas ligare, Quint. 5, 14, 32.
cătēno, ātus, 1, v. a. [catena], to chain or bind together (prob. not ante-Aug.), Col. 6, 19, 2 Schneid. N. cr.; Ven. Carm. 2, 14; cf.: cateno, pede/w, Gloss. Vet.—More freq. in part. perf.: cătēnātus, a, um, bound with a chain, chained, fettered: Britannus, Hor. Epod. 7, 8: janitor, Ov. Am. 1, 6, 1; Col. 1, praef. 10; Quint. 8, 3, 69; Suet. Aug. 13; id. Tib. 64 al.: equorum linguae, Stat. Th. 4, 731.—Poet.: palaestrae (on account of their twining their limbs around one another),
intertwined
, Stat. S. 2, 1.—b.Trop.: versus ex pluribus syllabis catenatos,