Assurgo, assurgis, assurrexi, assurrectum, assúrgere. Cic.To rise vp: to rise to for renerence: to giue place: to grow vpward.Assurgere ex morbo.Liu.To ware whole: to reconer helch, to stc vp or walke after amending in sicknesse.Assurgere ex voraginibus.Liu.Mollibus assurgere stratis. Claud. To rise out of soft beddes. Assurgere alicui.Cic. An verò reliquo tempore Cõsulem te quisquam duxit, quisquam tibi paruit: quisquam tibi in curiam venienti assurrexit? Did any man arise or make reuerence to thee?Honori alicuius assurgere.Stat.To rise to one for honours sake. Assurgere in arborem. Plin. To grow to the heigth and greatnesse of a tree.Assurgit montis vertex L. milibus passuum. Plin. Riseth. 50. miles in heigth.Assurgit in septem vlnas.Virg.It is seuen elles high. Assurgit miula monte. Plin. Hath a high hill.Assurgit clementer & molliter collis. Col. Riseth by little and little, and is not stipe vp.Turres assurgunt.Virg.Tumor assurgit Cels. Animus assurgit. Quint. The hart or courage increaseth.Iræ assurgunt.Virg.Anger increaseth.Assurgere animo.Stat.To ware more stoute and loftie.Querelis assurgere.Virg. Assurgere dicitur orator, qui sublimiter Ioquitur. Quint. To rise in amplisication, or highnesse of stile. Assurgi passiuum.Cic. Assurrectum est, affurgitur, Impersonale. Suet. Cic.They rose or did reuerence.
Lewis and Short: Latin dictionary
as-surgo (ads-, B. and K., Rib., Merk., Halm, Weissenb.; ass-, Roth), surrexi, surrectum, 3, v. n., to rise up, rise, stand up (cf. ad, II. B.; class.; freq. in Verg., once in Ov., never in Hor.; syn.: surgo, consurgo, insurgo, orior). I.Lit.A. Of persons: quae dum laudatio recitatur, vos quaeso, qui eam detulistis, adsurgite, Cic. Clu. 69, 196: fratrem adsurrexisse ex morbo, Liv. 3, 24: Valentem e gravi corporis morbo adsurgentem, Tac. H. 2, 99: intortis adsurgens arduus undis, Val. Fl. 3, 476: desine viso adsurgere pulvere, Claud. Cons. Stil. 3, 3.—Hence, with dat. or absol., to rise up to one, to rise up, out of respect. a. With dat.: an quisquam in curiam venienti adsurrexit?Cic. Pis. 12: Utque viro Phoebi chorus adsurrexerit omnis, Verg. E. 6, 66: Ruricolae Cereri teneroque adsurgite Baccho, Ov. Am. 3, 2, 53: honori numinis, Stat. Th. 2, 60: cum palam esset ipsum quoque iisdem et assurgere et decedere viā, Suet. Tib. 31: cum conaretur assurgere, id. Caes. 78 al.: non adsurrexisse sibi, Vulg. Esth. 5, 9; so with coram (eccl. Lat.): coram te adsurgere nequeo, Vulg. Gen. 31, 35.—b.Absol.: neque assurgere neque salutare se dignantem, Suet. Vesp. 13; Claud. Laud. Stil. 1, 48: et senes adsurgentes stabant, Vulg. Job, 29, 8. —In pass. impers.: ut majoribus natu adsurgatur, Cic. Inv. 1, 30, 48: cum adsurrectum ei non esset, Liv. 9, 46: ludos ineunti semper adsurgi etiam ab senatu in more est, Plin. 16, 4, 5, 13; Suet. Aug. 56: so in a zeugma: haec enim ipsa sunt honorabilia ... salutari, appeti, decedi, adsurgi, deduci, etc. (decedi and adsurgi being impers. here, the other verbs pers.), Cic. Sen. 18, 63.—Hence, trop., to give the preference to, to yield to: sunt et Aminaeae vites ... Tmolius adsurgit quibus,
yields the palm
, Verg. G. 2, 98.—Poet.: jamque adsurgentis dextrā plagamque ferentis Aeneae subiit mucronem, i.e. dextram attollentis, Verg. A. 10, 797.—B. Of inanimate things: colles adsurgunt,
rise
, Liv. 22, 4; so Col. 2, 2, 1, and Tac. A. 13, 38: Pyramis adsurgit trecentis sexaginta tribus pedibus, Plin. 36, 12, 17, 80: Delos adsurgit Cynthio monte, id. 4, 12, 22, 66.—II.Transf.A.To mount up, to rise, to increase in size, swell, tower up (poet.): cum subito adsurgens fluctu nimbosus Orion, Verg. A. 1. 535: adsurgens nox aurea, Val. Fl. 5, 566: tumores oriuntur, deinde desinunt, deinde rursus adsurgunt, Cels. 2, 8: non coeptae adsurgunt turres, Verg. A. 4, 86: terra jacet aggeribus niveis informis septemque adsurgit in ulnas,
rises seven ells high
, id. G. 3, 355: Adsurgit ceu forte minor sub matre virente Laurus, Claud. Nupt. Hon. et Mar. 244.—B. Of mental objects. 1.To rise: nunc sera querellis Haud justis adsurgis, i. e.
break out in complaints
, Verg. A. 10, 95: adsurgunt irae, id. ib. 12, 494: in ultionem adsurgere, Flor. 3, 1, 10.—2.To rise in courage, to rise (cf. the opp. affligi): gaudet in adversis animoque adsurgit Adrastus, Stat. Th. 10, 227.— 3. Of style, etc., to rise, soar: raro adsurgit Hesiodus, Quint. 10, 1, 52: neque comoedia cothurnis adsurgit, id. 10, 2, 22; cf.: sublimitate heroici carminis animus adsurgat, id. 1, 8, 5.