[This is a MPIWG MPDL language technology service] |
WordInfo
MorphologyDictionary- Bonitz: Index Aristotelicus
- φαντασία, διὰ τί τὸ ὄνομα ἀπὸ τοῦ φάους εἴληφεν ψγ3.429 a3. -- verbo φαίνεσθαι rei obiectae species signifi-catur, quatenus sensu animove percipitur; ex hac duplicev φαίνεσθαι notione explieatur, quod descendens inde vφαντάζεσθαι (v h v) ac nomen φαντασία modo speciem reiobiectae significat sive veram sive fallacem, i q τὸ φαίνε-σθαι, modo eam actionem, qua rerum imagines animo in-formamus. 1. φαντασία i q τὸ φαίνεσθαι. a. de rebussensibilibus. φαίνεται μὲν ὁ ἥλιος ποδιαῖος, ἀντίφησι δὲπολλάκις ἕτερον τι πρὸς τὴν φαντασίαν εν2. 460 b19. διὰτῆς τῶν ἄστρων φαντασίας φανερὸν ὅτι περιφερὴς ἡ γῆΟβ14. 297 b31. cf 13. 294 a7. τὴν φαντασίαν τῆς λαμ-πρότητος εἶναι τὴν ἀστραπήν μβ9. 370 a15. διὰ πολλοῦχρόνου τὴν φαντασίαν κομήτου εἷναι μα6. 342 b32. τοιαῦταφάσματα ὅσα ταχείας ποιεῖται τὰς φαντασίας μα5. 342b23. ἡ τοῦ γάλακτος φαντασία μα3. 339 a35. φαντασίανμήκους ἐμφαίνειν διὰ τὸ τάχος κ4. 395 b6. ἡ κατὰ τὴνμετάστασιν πρώτη φαντασία (?) πκσ12. 941 b22. ἡ τοῦχρώματοσ (τοῦ μέλανος, τοῦ λευκοῦ al) φκντασία, ἐμποιεῖν(ποιεῖν) χρώματος φαντασίαν μγ4. 374 b8. 2. 372 b8. αι3.439 b6. χ1. 791 b17 (cf φαίνεται μέλαν a13, 17), b17 (proσώματοσ legendum χρώματοσ). 2. 792 a6, 8, b15. 3. 793a25. διαμένειν τὴν τῶν σχημάτων φαντασίαν πιε4. 911 a13.-- (φαντασία spectrum, μήτε δαιμόνιον μήτε φαντασίανἡντιναοῦν φοβεῖσθαι θ160. 846 a37.) -- b. de rebus cogi-tatis. πάντες ἐφίενται τοῦ φαινομένου ἀγαθοῦ, τῆς δὲ φαν-τασίας οὐ κύριοι (i e οὐκ εἰσὶ κύριοι τοῦ φαίνεσθαί τι ἀγαθόν)Ηγ 7. 1114 a32, b3. ἀποδιδόναι κατὰ τὴν φαντασίαν (i eκατὰ τοῦτο ὃ φαίνεται ἡμῖν) περὶ τῶν συμβεβηκότωνψα1.402 b23. ἔστι δὲ τὰ μὲν παρὰ τὴν λέξιν ἐμποιοῦντα τὴνφαντασίαν (int τοῦ ἐλέγχειν) ἓξ τὸν ἀριθμόν τι4. 165 b25.φαντασίαπαρὰ τοῦ λόγου τὴν ἔλλειψιν ἡ φαντασία γίγνεται τι6. 168b29. οὐθὲν τῶν λεγομένων ἐνδόξων ἐπιπόλαιον ἔχει παντελῶστὴν φαντασίαν (i e εὐθὺς φαίνεται ψευδέσ) τα1. 100 b27Wz. πράγματα ψευδῆ ὅσα ἔστι μὲν ὄντα, πέφυκε μέντοιφαίνεσθαι ἃ μή ἐστιν· ταῦτα ἔστι μέν τι, ἀλλ̓ οὐχ ὧνἐμποιεῖ τὴν φαντασίαν· ἡ ἀπ̓ αὐτῶν φαντασία μὴ ὄντοσΜδ29. 1024 b24, 26, 1025 a6 (ex ipsa formula ἐμποιεῖνφαντασίαν apparet, quam prope coniunctus hie usus sitcum eo, qui infra, 2, proponitur). ἅπαντα φαντασία ταῦτ̓(int τὰ τῆς λέξεωσ) ἐστὶ καὶ πρὸς τὸν ἀκροατήν Ργ1. 1404a11. -- 2. φαντασία, imaginatio. quae est verbalium no-minum natura (ef αἴσθησισ 3) φαντασία modo faeultatemvel actionem imaginandi, modo id quod inde efficitur, ima-gines animo informatas significat, nec potest ubique alterasignificatio ab altera prorsus seiungi. a. notio. φαντασίατί ἐστι ψγ3. 427 b29-429 a9. dist αἴσθησις ψγ3. 428a5-16. αἱ αἰσθήσεις ἀληθεῖς ἀεί, αἱ δὲ φαντασίαι γινονταιαἱ πλείους ψευδεῖς ψγ3. 428 a12. Μγ5. 1010 b3. φαντασίακαὶ ὅτε μὴ αἰσθάνεταί τις ψγ3. 428 a7, 16. 2. 425 b25. ἡτῶν ἐνυπνίων φαντασία πλ14. 957 a29. cf ηεβ1. 1219 b24.αἴσθησις πᾶσι τοῖς θηρίοις ὑπάρχει, φαντασία δ̓ οὔ ψγ3.428 a10. (αἴσθησιν ἔχει, εἴ δ̓ αἴσθησιν, καὶ φαντασίαν καὶὄρεξιν ψβ2. 413 b22, καὶ φαντασίαν om ci Freudentbalφαντασία bei Arist p 8). φαντασία ἕτερον καὶ αἰσθήσεως καὶδιανοίας· αὐτή τε οὐ γίγνεται ἄνευ αἰσθήσεως καὶ ἄνευ ταύ-της οὐκ ἔστιν ὑπόληψις ψγ3. 427 b14 (latiore sensu φαν-τασία usurpatur: φαντασία δὲ γίνεται ἢ διὰ νοήσεως ἢ δἰαἰσθήσεως Ζκ8. 702 a19). τὰ θηρία οὐκ ἔχει τῶν καθόλουὑπόληψιν, ἀλλὰ τῶν καθ̓ ἕκαστα φαντασίαν καὶ μνήμηνΗη5. 1147 b5. -- φαντασία, dist ἐπιστήμη, νοῦς ψγ3. 428a16-18. ἐν τοῖς ἄλλοις ζῴοις οὐ νόησις οὐδὲ λογισμός ἐστιν,ἀλλὰ φαντασία· νοῦς μὲν πᾶς ὀρθός, ὄρεξις δὲ καὶ φαντασίακαὶ ὀρθὴ καὶ οὐκ ὀρθή ψγ10. 433 a12, 27. οὐκ ἀναμένουσι τὸνλόγον, διὰ τὸ ἀκολουθητικοὶ εἶναι τῇ φαντασίᾳ Ηη8. 1150b28. sed quoniam οὐδέποτε νοεῖ ἄνευ φαντάσματος ἡ ψυχήψγ7. 431 a17, νοεῖν et φαντασία coniunguntur, εἰ δ̓ ἐστὶκαὶ τὸ νοεῖν φαντασία τις ἢ μὴ ἄνευ φαντασίας ψα1. 403a8, 9. τὸ νοεῖν τὸ μὲν φαντασία δοκεῖ εἶναι, τὸ δὲ ὑπό-ληψις ψγ3. 427 b28. εἴ τις τὴν φαντασίαν τιθείη ὡς νόησίντινα ψγ10. 433 a10. ὁ λόγος ἢ ἡ φαντασία ἐδήλωσεν Ηη7.1149 a32. cf φαντασία, coni νοῦς, νόησις, διάνοια Ζκ6. 700b17. 7. 701 a30, 36, 701 b18. 8. 701 b35. 11. 703 b18. ἡφαντασία καὶ ἡ αἴσθησις τὴν αὐτὴν τῷ νῷ χώραν ἔχουσινΖκ6. 700 b19. -- φαντασία, dist δόξα ψγ3. 428 a18-b10.τῶν θηρίων οὐθενὶ ὑπάρχει πίστις, φαντασία δὲ πολλοῖς ψγ3.428 a22. οὐκ ἐν ταὐτῷ τῆς ψυχῆς ἡ φαντασία καὶ ἡ δόξαηεη2. 1235 b29. sed latiore sensu φαντασία et δόξα synconi, ἡ φαντασία καὶ ἡ δόξα κινήσεις τινὲς εἶναι δοκοῦσινΦθ3. 254 a29. προσέχειν ταῖς δόξαις καὶ ταῖς φαντασίαις τῶνπρὸς αὑτοὺς διαμφισβητούντων Μκ6. 1062 b34 Bz. Wz Ip 444. cf supra 1b. huc fortasse referenda φαντασία ἡκατὰ μεταφορὰν λεγομένη ψγ3. 428 a2, Freudenthal l lp 17. -- φαντασία et μνήμη: τοῦ αὐτοῦ τῶν τῆς ψυχῆσἐστὶν ἡ μνήμη, οὗπερ καὶ ἡ φαντασία μν1. 450 a23 (cf μνήμηet φανταστόσ). τῶν καθ̓ ἕκαστα φαντασίαν καὶ μνήμην Ηη5.1147 b5. -- φαντασία def, κίνησις ὑπὸ τῆς αἰσθήσεως τῆσκατ̓ ἐνέργειαν γιγνομένη ψγ3. 429 a1 (γιγνομένησ Bk).εν1. 459 a17. ἡ φαντασία ἐστὶν αἴσθησίς τις ἀσθενής Ρα11.1370 a28. -- φαντασία πᾶσα ἢ λογιστικὴ ἢ αἰσθητικήψγ10. 433 b29. ἡ μὲν αἰσθητικὴ φαντασία καὶ ἐν τοῖς ἄλλοισζῴοις ὑπάρχει, ἡ δὲ βουλευτικὴ ἐν τοῖς λογιστικοῖς ψγ11.φάντασμα434 a6 Trdlbg. inter τὰ κινοῦντα τὸ ζῷον refertur φαν-τασία, coni αἴσθησις, νόησις, ὄρεξις, προαίρεσις Ζκ6. 700 a5,b17. 7. 701 a30, 33, 36, b18. 8. 701 b35, 702 a19. 11. 703b10, 18. -- b. ad v φαντασία obiectum imaginationis ad-ditur, φαντασία τοῦ μέλλοντος κακοῦ, τοῦ ὑπάρχειν, τῆσὑπεροχῆσ al Ρβ5. 1382 a21. a11. 1370 a28, b33, 1371 a19.πκζ4. 948 a18. περὶ ἀδοξίας φαντασία ἐστὶν ἡ αἰσχύνηΡβ6. 1384 a23. γίγνεται φαντασία ἑκάστῳ ὅτι τοιοῦτός ἐστινΡα11. 1371 a9. -- c. non facultatem vel actionem ima-ginandi significari, sed singulas imagines animo obver-santes, praecipue apparet ubi plur φαντασίαι usurpatur,ἀπελθόντων τῶν αἰσθητῶν ἔνεισιν αἱ αἰσθήσεις καὶ φαντασίαιἐν τοῖς αἰσθητηρίοις ψγ2. 425 b25. μνημονεύει ὀψὲ τὰσφαντασίας τὰ παιδία Ζιη10. 587 b11. τὰ ἄλλα ζῷα ταῖσφαντασίαις ζῆ καὶ ταῖς μνήμαισ MA1. 980 b26 Bz. προσ-έχειν ταῖς δόξαις καὶ ταῖς φαντασίαις Μκ6. 1062 b34. αἱφαντασίαι βελτίους αἱ τῶν σπουδαίων, εἰ μὴ διὰ νόσον ηεβ1.1219 b24. ἀλλοιοῦσιν αἱ φαντασίαι καὶ αἱ αἰσθήσεις καὶ αἱ ἔν-νοιαι Ζκ7. 701 b16. sed etiam numerus singularis interdumita est accipiendus, ὁ τόπος διὰ τοιαύτης τινὸς εἶναι δοκεῖφαντασίας Φδ4. 211 b34. ἡ φωνή ἐστι ψόφος μετὰ φαν-τασίας τινός ψβ8. 420 b32 (i e σημαντικός τινοσ b33). ὁἐκ τῆς προσφάτου φαντασίας ἀκρατής ημβ6. 1203 b5.
- Liddell-Scott-Jones: A Greek-English lexicon
- φαντᾰσί-α, ἡ, verbal noun of φαντάζομαι and (in sense) of φαίνομαι,
appearing, appearance,
= τὸ φαίνεσθαι, πάντες ἐφίενται τοῦ φαινομένου ἀγαθοῦ, τῆς δὲ φ. οὐ κύριοι do not control the appearing,
Arist.EN 1114a32; usu. with less verbal force, appearance, presentation
to consciousness, whether immediate or in memory, whether true or illusory, φαίνεται μὲν ὁ ἥλιος ποδιαῖος, ἀντίφησι δὲ πολλάκις ἕτερόν τι πρὸς τὴν φ. Id.Insomn.460b19; ἡ τοῦ γάλακτος φ. the appearance
of the milky way, Id.Mete.339a35; ἡ τοῦ προσώπου φ. Phld.Acad.Ind. p.50 M.; esp. of visual images,
ἐπεὶ ἡ ὄψις μάλιστα αἴσθησίς ἐστι, καὶ τὸ ὄνομα ἀπὸ τοῦ φάους εἴληφεν [ἡ φ.] Arist. de An.429a2; κατοπτρικὴ φ. image
reflected in a mirror, Placit.3.1.2; also of other sense=perceptions, φ. καὶ αἴσθησις ταὐτὸν ἔν τε θερμοῖς καὶ πᾶσι τοῖς τοιούτοισ appearance
is the same as perception, whether we are talking of hot things or of anything else like them, Pl.Tht.152c, cf. Chrysipp.Stoic.2.21; ταῦτα ἔστι μέν τι, ἀλλ' οὐχ ὧν ἐμποιεῖ τὴν φ. Arist.Metaph.1024b24; ἡ φ. ἐστὶν αἴσθησίς τις ἀσθενής ..κἂν τῷ ἐλπίζοντι ἀκολουθοῖ ἂν φ. τις οὗ ἐλπίζει Id.Rh.1370a28; αἱ [αἰσθήσεις] ἀληθεῖς ἀεί, αἱ δὲ φ. γίνονται αἱ πλείους ψευδεῖσ Id.de An.428a12; φ. ἀληθεῖς ἁπάσασ Epicur.Fr.254; ἀπελθόντων τῶν αἰσθητῶν ἔνεισιν αἱ αἰσθήσεις καὶ φ. ἐν τοῖς αἰσθητηρίοισ Arist. de An.425b25; διὰ τὸ ἐμμένειν [τὰς φ.] καὶ ὁμοίας εἶναι ταῖς αἰσθήσεσι ib.429a5; τῆς αἰσθήσεως ἀλλοιουμένης ἐξ ἧς γίνεσθαι τὴν φ. Thphr.Sens.63; ἐλέγχειν τὰς ἀλλήλων φ. καὶ δόξασ Pl.Tht.161e; freq. in later Philos. esp. in meaning psychic image,
Epicur.Ep.1p.12U., S.E.M.7.152, M.Ant.4.24, al.; defined as τύπωσις ἐν ψυχῇ Chrysipp.Stoic.2.23; φ. καταληπτική Zeno Stoic. 1.17, etc.; [φ. κ.] ἢν κριτήριον εἶναι τῶν πραγμάτων φασί, τὴν γιγνομένην ἀπὸ ὑπάρχοντος κατ' αὐτὸ τὸ ὑπάρχον ἐναπεσφραγισμένην Stoic. 2.21, cf. 26, al.; διανοητικαὶ φ. mental images,
Cic.Fam.15.16.1; νυκτεριναὶ φ. Phlp. in de An.
486.13, cf. Gp.12.17.15; apparition,
Arist.Mir.846a37. b. less scientifically, appearance,
ἐμποιοῦντα τὴν φ. (sc. τοῦ ἐλέγχειν) Id.SE165b25; τὸ παράδοξον τῆς τῶν ζῴων φ. Plb. 3.53.8, cf. 5.48.9, App.BC4.102, Hann.15; κατὰ τὴν πρώτην φ. Plb.11.27.7; συναύξειν τὴν φ. [τῆς νίκησ] Id.16.8.3; δουλεύοντες τῇ τῶν ἐκτὸς φ. Id.30.19.4; φ. ποιεῖν καὶ προσδοκίαν Id.18.10.7, cf. 14.2.4; ζῷα ..μέχρι φ. φαινόμενα (in a conjuring trick) Cels. ap. OrigenesCels.1.68; κατὰ τὴν πρόχειρον οὑτωσὶ φ. Gal.6.105, cf. 15.17,115, 19.206; τῶν ἀπεπτούντων ἐνίοις φ... γίνονται Id.18(2).73, cf. 71, al. 2. imagination,
i.e. the re-presentation
of appearances or images, primarily derived from sensation (cf. αἴσθησισ 11), ὅταν μὴ καθ' αὑτὸ ἀλλὰ δι' αἰσθήσεως παρῇ τινι τὸ τοιοῦτον αὖ πάθοσ (sc. δόξα) ἆρ' οἷόν τε ὀρθῶς εἰπεῖν ἕτερόν τι πλὴν φ.; .."φαίνεται" δὲ ὃ λέγομεν (i.e. φαντασία) σύμμειξις αἰσθήσεως καὶ δόξησ Pl.Sph.264a, 264b; οὐδὲ δόξα μετ' αἰσθήσεως οὐδὲ δι' αἰσθήσεως οὐδὲ συμπλοκὴ δόξης καὶ αἰσθήσεως φ. ἂν εἴη Arist. de An. 428a26; ἡ φ. καθ' ἣν λέγομεν φάντασμά τι ἡμῖν γίγνεσθαι ib.428a1; ἔστι δὲ φ. ἡ ὑπὸ τῆς κατ' ἐνέργειαν αἰσθήσεως γινομένη κίνησισ Id.Insomn.459a17, cf. de An.429a1; εἰ ἔστι καὶ τοῦτο [τὸ νοεῖν] φ. τις ἢ μὴ ἄνευ φ. ib.403a8; c. gen., μέλλοντος κακοῦ Id.Rh.1382a21, cf. 1370a30, b33, al.; αἰσχροῦ φ. Cic.Att.9.6.5; also περὶ ἀδοξίας φ. ἐστὶν ἡ αἰσχύνη Arist.Rh.1384a23; γίγνεται ἑκάστῳ φ. ὅτι τοιοῦτός [ἐστι] ib.1371a9; ἡ κατὰ τὴν σύλληψιν φ. τῆς γυναικόσ Placit.5.12.2, cf. Sor.1.39 (pl.); τὰ πρὸς τὴν φ. χρώματα colours as judged by the φ., apparent
colours, Placit.1.15.8; φωτίζεσθαι πρὸς τὴν φ. ib.2.28.6. b. in Aristotle, faculty of imagination,
both presentative and representative, opp. αἴσθησις, [φ.] οὐκ ἔστιν αἴσθησισ Arist.de An. 428a5; opp. δόξα, because πίστισ is absent, ib.22, 24; opp. ἐπιστήμη, νοῦς, διάνοια, οὐδὲ [φ.] τῶν ἀεὶ ἀληθευόντων οὐδεμία ἔσται, οἷον ἐπιστήμη ἢ νοῦσ ib.428a17; φ. ἕτερον καὶ αἰσθήσεως καὶ διανοίας· αὐτή τε οὐ γίγνεται ἄνευ αἰσθήσεως καὶ ἄνευ ταύτης οὐκ ἔστιν ὑπόληψισ ib.427b14; φ. γίνεται ἢ διὰ νοήσεως ἢ δι' αἰσθήσεωσ Id.MA702a19; ὀρεκτικὸν [τὸ ζῷον] οὐκ ἄνευ φ., φ. δὲ πᾶσα ἢ λογιστικὴ ἢ αἰσθητική Id.de An.433b28. c. creative imagination,
φ. σοφωτέρα μιμήσεως δημιουργόσ Philostr.VA6.19. 3. the use of imagery
in literature, τεθορύβηται ταῖς φ. μᾶλλον ἢ δεδείνωται Longin.3.1; ἡ ῥητορικὴ φ. Id.15.2; ἀπὸ τοῦ ἀποδεικτικοῦ περιελκόμεθα εἰς τὸ κατὰ φαντασίαν ἐκπληκτικόν Id.15.11; αἱ ποιητικαὶ φ. Plu.2.759c; ἐς τὰς φ. τῶν λεγομένων τῷ σχήματι τοῦ σώματος συνεφέροντο App.Pun.134, cf. Hisp.26, Syr.40. 4. prestige, reputation,
μεγάλην ἐφείλκετο φ. ὡς μόνος εἰδὼς τί λέγει Plb.22.9.12, cf. 24.7.2, 24.11.5, Fr.233; ἐκ τοῦ τοὺς ἄλλους ἐλέγχειν φ. ἀπενέγκασθαι προαιρούμενοσ Hipparch.1.1.6; parade, ostentation,
ποιέειν μηδὲν περιέργως μηδὲ μετὰ φαντασίησ Hp.Decent.7, cf. Plb.15.25.22, 16.21.1, 31.26.6, Posidon.36 J., D.S.12.83, Vett.Val.38.26, al.; ἡ ἐφήμερος τῆς ἀρχῆς φ. Sopat. ap. Stob.4.5.55; μετὰ πολλῆς φ. Act.Ap. 25.23, cf. D.L.4.53.
- William J. Slater: Lexicon to Pindar
[* external links may not function]
Elapsed time: 15 ms, see the service description of this page, if you find a bug let us know