Salutaris, & hoc salutâre, pen. prod. Idem quod Saluber. Cicer.Holesome: comfortable: that bringeth health and doth good.Cultura agrorum generi vniuerso salutaris. Ci. Stella Iouis coniuncta cam Luna, ad ortus pucrorum salutaris. Ci. Accessus ad res salutares, A pestiferis recessus, contraria. Ci. Ciuis benesicus & salutaris. Ci. Salutares literæ. Ci. Comsortable letters.Saluraris calor, Ci.Salutaris litera dicitur A. Vide A præpositionem. Salutaris digitus. Snet. The forefinger most commonly dseb in making meditines.Salutaris seueritas vincir inanem speciem clementiæ.Cic.
Lewis and Short: Latin dictionary
sălūtāris, e, adj. [salus], of or belonging to well-being, healthful, wholesome, salutary, serviceable, beneficial, advantageous (in the most general sense, while the predominant meaning of salubris, in class. lang., is healthy in a medical sense; very freq. and class.). I. In gen. (a).Absol.: ut quae mala perniciosaque sunt, habeantur pro bonis ac salutaribus, Cic. Leg. 1, 16, 44: pro salutaribus mortifera conscribere, id. ib. 2, 5, 13: res salutares (opp. pestiferae), id. N. D. 2, 12, 34: res utiles et salutares, id. ib. 1, 15, 38: salutaris et vitalis calor, id. ib. 2, 10, 27: sine quo nihil nec laudabile nec salutare est, Quint. 12, 10, 79: tuta et salutaria capessere (opp. praecipitia), Tac. A. 15, 29: salutares litterae, Cic. Att. 9, 7, 2; cf.: Apollonides orationem salutarem habuit, Liv. 24, 28: portus eloquentiae, Quint. 12, 7, 4; cf. Plin. Ep. 6, 31, 17: salutaris ars,
of healing
, Hor. C. S. 63: herbae, Ov. R. Am. 45: amurca, Col. 6, 4, 4.— Rarely of persons: civis, Cic. Mil. 8, 20: bonus et salutaris Princeps, Tiber. ap. Suet. Tib. 29.—(b). With dat., ad, contra aliquid, etc. (the first very freq. in Cic.): ratio quoniam pestifera sit multis, admodum paucis salutaris, Cic. N. D. 3, 27, 69; Plaut. Aul. 2, 1, 26: hominum generi universo cultura agrorum est salutaris, Cic. Sen. 16, 56; id. Fam. 6, 6, 4; id. Brut. 4, 15: corporibus tot res, animis nulla, id. Tusc. 4, 27, 58: vox petentibus, Quint. 10, 7, 2; cf.: radicem decoctam bibere, spasticis, etc.... salutare ost, Plin. 21, 19, 77, 132.—Once also in the comp.: nihil est nobis salutarius, Cic. N. D. 3, 9, 23: stella Jovis aut Veneris conjuncta cum Lunā ad ortus puerorum salutaris sit, id. Div. 1, 39, 85: decoctum ad dentium dolorem, Plin. 24, 9, 42, 71: herba Britannica non nervis modo salutaris sed contra anginas quoque et contra serpentes, id. 25, 3, 6, 20: dicunt radicem et in pestilentiā salutarem esse in cibis, id. 24, 16, 92, 148. —(g). As subst.: sălūtāre, is, n., salvation, deliverance, health (late Lat.), Vulg. Gen. 49, 18; id. Psa. 41, 5 et saep.—Plur.: bibere salutaria alicui, to drink one's health, App. M. 2, p. 128, 25.—II. In partic. A. As an appellative: salutaris littera, i. e. the letter A, written on the voting tablets as an abbreviation for absolvo, Cic. Mil. 6, 15 (opp. littera tristis, i. e. C, for condemno): digitus, i. e. the index-finger (perh. as used in greeting), Suet. Aug. 80; Mart. Cap. 1, 90.—2.Subst.: sălūtāre, is, n., i. q. salus, welfare, prosperity, Vulg. Psa. 115, 13 (4) (for the Heb. ).—Adj. prop.: Collis Salutaris, one of the four summits of the Quirinal (so called from the temple of Salus, which stood on it), Varr. L. L. 5, 52 Müll.; cf. Salus, II.; and v. Becker, Antiq. 1, pp. 568 and 578 sq.: Salutaris porta appellata est ab aede Salutis, quae ei proxima fuit, Fest. p. 326 Müll.: Jovem cum Optimum et Maximum dicimus, cumque eundem Salutarem Hospitalem. Statorem: hoc intellegi volumus, salutem hominum in ejus esse tutelā (corresp. to the Gr. *zeu\s *swth/r), Cic. Fin. 3, 20, 66: qui (Jesus) Latine dicitur salutaris sive salvator, Lact. 4, 12, 6.—Hence, adv.: sălūtārĭter, profitably, beneficially, salutarily: uti armis, Cic. Brut. 2, 8: se recipere, Plancus ap. Cic. Fam. 10, 23, 2: cogitare aliquid, id. ib. 10, 24, 2: quinque consulatus salutariter rei publicae administrati, Val. Max. 5, 2, 3: haec salutariter scripsi, Amm. 20, 8, 17.— Comp. and sup. of the adv., and sup. of the adj. do not occur.
sălūto, āvi, ātum (gen. plur. salutantum, Lucr. 1, 318; Verg. G. 2, 462; Ov. M. 5, 295), 1, v. a. [salus]. I. (Acc. to salus, I. A.) To keep safe, to preserve: sequenti anno palmites salutentur pro viribus matris singuli aut gemini, Plin. 17, 22, 35, 177. —II. (Acc. to salus, I. B.) To greet, wishhealth to, pay one's respects to, salute any one (freq. in all periods and kinds of composition; cf.: salvere jubeo). A. In gen.: Charmidem Lysiteles salutat,
greets
,
bids good-day
, Plaut. Trin. 5, 2, 29: Ly. Di te ament, Agorastocles. Ag. Magis me benigne nunc salutas, quam antidhac, id. Poen. 3, 5, 7; cf. Cic. Phil. 13, 2, 4; id. Att. 5, 2, 2; Suet. Aug. 53: equidem te heri advenientem ilico et salutavi et, valuissesne usque, exquisivi simul, Plaut. Am. 2, 2, 83 sq.: cum ille eum salutasset, ut fit, dixissetque: Quid agis, Grani? respondit: Immo vero, tu Druse, quid agis?Cic. Planc. 14, 33: aliquem paulo liberius, id. Cael. 16, 38 fin.: salutabunt benigne, comiter appellabunt unum quemque nostrum, id. Phil. 13, 2, 4: eo me salutat blandius, Plaut. Aul. 2, 2, 8: quos postquam salutavi, Quid vos, inquam, Brute et Attice, nunc?Cic. Brut. 3, 10: quem quidem sui Caesarem salutabant,
greeted as Cœsar
,
saluted by the name of Cœsar
, id. Att. 14, 12, 2; cf. passively: Pompeius eo proelio Imperator est appellatus. Hoc nomen obtinuit, atque ita se postea salutari passu est, Caes. B. C. 3, 71; so, aliquem imperatorem, Tac. A. 2, 18; id. H. 2, 80: aliquem dominum regemque. Juv. 8, 161: Nero Britannicum nomine, illi Domitium salutavere, Tac. A. 12, 41; Liv. 1, 6; Suet. Aug. 58: bene vale Tironemque meum saluta nostris verbis, greet in my name, for me, Curius ap. Cic. Fam. 7, 29, 2: Dionysius te omnesque vos salutat,
salutes
,
sends greeting to
, Cic. Att. 4, 11, 2: esse salutatum vult te, Ov. P. 2, 7, 1.—Absol.: ut salutem, Ter. Ad. 3, 3, 92; id. Eun. 2, 2, 28.—Of paying reverence to a divinity: deos atque amicos iit salutatum ad forum, Plaut. Bacch. 2, 3, 113; Cato, R. R. 2, 1; Plaut. Stich. 4, 1, 29; id. Curc. 1, 1, 70; Ter. Phorm. 2, 1, 81: Cic. Rosc. Am. 20, 56 al.—Of wishing one well when sneezing: cur sternumentis salutamus?
why do we say
,
God bless you?
Plin. 28, 2, 5, 23.—Of greeting a place: Italiam laeto socii clamore salutant, Verg. A. 3, 524: agros, Ov. M. 3, 25; cf. templa, id. ib. 15, 687; id. Tr. 1, 1, 15.— 2.To bid farewell, to take leave (rare): etiamnunc saluto te, priusquam eo, Plaut. Mil. 4, 8, 29: notam puppem de rupe salutant, Stat. Th. 4, 31.—B. In partic. 1.To visit out of compliment, to pay one's respects to, to wait upon a person: Curtius venit salutandi causā, Cic. Att. 13, 9, 1: cum ad me salutandi causā venisset, id. ib. 6, 2, 1: eram continuo Piliam salutaturus, id. ib. 14, 20, 5: salutatum introire, Sall. C. 28, 1; Hor. S. 1, 6, 101; cf. Juv. 10, 90; 3, 184.— 2.To greet one's visitors (rare): mane salutamus domi et bonos viros multos, etc.... Veniunt etiam, qui, etc., Cic. Fam. 9, 20, 3.—3. Under the emperors, of the morning attendance at court, Suet. Tib. 32; id. Galb. 17; id. Oth. 6; id. Vesp. 12; 21; Tac. H. 2, 92 et saep.