[Remark: this dictionary entry has no valid XML/HTML content in database so a text version of this entry is shown.]: <orth>Traduco</orth>, tradûcis, pen. pro. traduxi, traductum tradúcere, Ex trans & duco, n. & f. abiectis. <bibl><author>Plaut.</author></bibl> <p> <sense><trans lang="en">To bring: to conueighe from one place to another: to bring ouer: To translate out of one tongue into an other: To slaunder or defame: to bring in infamie and obliquie: to dishonour. To passe ouer as one doth the time.</trans> <I>Traduce huc ad vos properè.</I> Ter. <I>Eó traducenda est.</I> Ter. <I>Traduc & matrem, & familiam omnem ad nos.</I> Ter. <trans lang="en">Bring home to vs, &c.</trans> <I>Per angustias & fines Sequanotum suas copias traduxerãt.</I> Cæs. <trans lang="en">They brought or conueyed, &c.</trans> <I>Populum omnem Albanum Romam traducere in animo est.</I> <bibl><author>Liu.</author></bibl> <I>Traducere copias flumen.</I> Cæs. <trans lang="en">To conuey an armie oner the riuer.</trans> <I>Equum tradncere.</I> Ci. <I>Messes satas aliò traducere.</I> Vir. <I>Abducere animos contraria defensione, & ad nostram conor traducere.</I> Ci. <trans lang="en">To bring to.</trans> <I>OmnÊ orationem traduxi & cõuerti in increpandam Cœpionis fugam.</I> Ci. <trans lang="en">I brought and rurned al my talke.</trans> <I>Traducere ad se valetudinem proximi membri.</I> Cicero. <trans lang="en">To draw to it, &c.</trans> <I>Traducere aliquem ad se totum.</I> Ci. <I>Eos qui audiunt, ad magnam admirationem traducere.</I> Ci. <trans lang="en">To draw to great admitation: to make greatly to maruel</trans> <I>Traducere ad mala consilia corruptum largitionibus animum.</I> Ci. <trans lang="en">To turne his minde being corrupted <04> bribes, to the maintenance of il, &c.</trans> <I>Animum re aliqua ad aliam traducere.</I> Cice. <trans lang="en">To bring or withdraw the minde from one thing to an other.</trans> <I>Conuertere consuetudine, & aliò traducere Ci.</I> <I>Aliquem seueritate ad hilaritatem traducere.</I> C. <trans lang="en">To withdraw from seueritie, and cause to be more pleasant.</trans> <I>Aliquid ab lætitia ad metum traducere.</I> Ci. <I>Animi motus aliò traducere.</I> Lucret. <I>Quum semel quid orsus sit, traducor aliò, &c.</I> Ci. <I>Traducere omnes in assensum sui consilij, siue in, aut ad sententiam suam.</I> <bibl><author>Liu.</author></bibl> Ci. <trans lang="en">To bring or turne all to his opinion.</trans> <I>Traduci ad accusandum.</I> <bibl><author>Cic.</author></bibl> <I>Cogitationes ad voluptates traducere.</I> <bibl><author>Cicer.</author></bibl> <trans lang="en">To turne his minde to thinke of, &c.</trans> <I>Inimicitias ad amicitiam traducere.</I> Ci. <trans lang="en">To conuert & bring enmitie to friendship.</trans> <I>Mentes cogitationum intentione ad tranquillitatem traducere.</I> <bibl><author>Cic.</author></bibl> <trans lang="en">To withdraw from, &c.</trans> <I>Orationem ad exempla traducere.</I> Ci. <I> Traducere aliquod mun</I><*>. C. <trans lang="en">To minister an office through to the end: to passe through the time of an office.</trans> <I> Si actor vicini tui ex fundo tuo vites in suas arbores traduxit.</I> Paulus iuriscons. <trans lang="en">Shal stretch forth your vines to rest on his trees, &c.</trans> <I> Traducere tempus.</I> Ci. <trans lang="en">To passe the time.</trans> <I>Aeuum leniter traducere.</I> Hor. <trans lang="en">To passe ouer, &c.</trans> <I>Vitam sine vllo corporis languore traducere.</I> Plin. <trans lang="en">To liue al his life without sicknesse of the bodie.</trans> <I>Quod datum est vitæ, tranquillè placidéque traducere.</I> <bibl><author>Cic.</author></bibl> <I>Vitam otiosam & quietam sine vllo labore traducere.</I> <bibl><author>Cic.</author></bibl> <I>O adolescentiam traductam eleganter.</I> Cicero. <trans lang="en">D yong age trimly passed ouer.</trans> <I>Cuius adolescentia ad scientiam rei militaris est traducta.</I> <bibl><author>Cic.</author></bibl> <trans lang="en">Whose yong age was wholy conuerted to the exercise of warsare.</trans> <I> Traducere.</I> <bibl><author>Liu.</author></bibl> <trans lang="en">To slaunder: to defame: to bring in obloquie.</trans> <I>Traducere aliquem per ora hominum.</I> <bibl><author>Liu.</author></bibl> <trans lang="en">To bring one in obloquie of men: to bring in infamie and reproch: to bring one to open penaunce and shame before men: to punish by wearing a paper, &c.</trans> <I>Hos in foro flagellis cæsos, ac nouissimè traductos per amphitheatri arenam, imperauit in asperrimas insulas auehi.</I> Sueton. <trans lang="en">And last of all brought openly before men through, &c.</trans> <I> Traducere aliquem ad plebem.</I> Ci. <trans lang="en">To bring one from the state of a gentleman to become a commoner.</trans> <I>Traducere carmina manifesto furto.</I> Mar. <trans lang="en">To note ones verses to be stollen out of other.</trans> </sense>
Lewis and Short: Latin dictionary
trādūco (TRANSDVCO, Inscr. Orell. 750; Cic. Sest. 42, 91; Sall. J. 11, 4; Liv. 10, 37, 1; and so always in Cæs.; v. Neue, Formenl. 1, 734), xi, ctum, 3 (imv. traduce, Ter. Heaut. 4, 4, 22; id. Ad. 5, 7, 12; perf. sync. traduxti, Plaut. Cas. 3, 3, 16; inf. parag. transducier, id. Most. 1, 1, 16; Ter. Ad. 2, 1, 46), v. a. [trans-duco], to lead, bring, or conduct across; to lead, bring, or carry over any thing (syn. traicio). I.Lit.A. In gen.: jamne hanc traduxti huc ad nos vicinam tuam?Plaut. Cas. 3, 3, 16: ut traduxisti huc ad nos uxorem tuam!id. ib. 3, 4, 7: traduce et matrem et familiam omnem ad nos, Ter. Ad. 5, 7, 12: exercitum ex Galliā in Ligures, Liv. 40, 25, 9: suas copias per angustias et fines Sequanorum, Caes. B. G. 1, 11; 1, 19: copias praeter castra, id. ib. 1, 48: cohortes ad se in castra, id. B. C. 1, 21: impedimenta ad se, id. ib. 1, 42: regem Antiochum in Europam, Liv. 36, 3, 12: aquaeductum per domum suam, Dig. 6, 2, 11: tua pompa Eo traducenda est,
to be carried over to him
, Ter. Heaut. 4, 4, 18 Ruhnk.: victimas in triumpho,
parade
, Liv. 45, 39, 12: carpentum, quo in pompā traduceretur,
was borne along
, Suet. Calig. 15.—With trans (rare, and only when the place to which is also expressed): hominum multitudinem trans Rhenum in Galliam transducere, Caes. B. G. 1, 35 Kraner ad loc.—With abl. (very rare): legiones Peninis Cottianisque Alpibus traducere, Tac. H. 4, 68.—With double acc.: traductus exercitus silvam Ciminiam, Liv. 9, 39, 1; cf. in the foll. B.—B. In partic. 1.To lead or convey across, to transport over a stream or bridge: flumen subito accrevit, ut eā re traduci non potuerunt, Cic. Inv. 2, 31, 97: pontem in Arari faciundum curat. atque ita exercitum transducit, Caes. B. G. 1, 13. — Freq. with a double acc.: cum Isaram flumen exercitum traduxissem, Planc. ap. Cic. Fam. 10. 21, 2: ubi Caesar certior factus est, tres jam copiarum partes Helvetios id flumen transduxisse, Caes. B. G. 1, 12: flumen Axonam exercitum transducere, id. ib. 2, 5: quos Caesar transduxerat Rhenum, Hirt. B. G. 8, 13; 7, 11: copias flumen, Liv. 21, 23, 3; 22, 45, 5: Volturnum flumen exercitum, id. 23, 36, 9; 26, 8, 9: novum exercitum traducite Iberum, id. 26, 41, 23.—Hence, pass.: raptim traducto exercitu Iberum, Liv. 24, 41, 1; 9, 39, 1: legio flumen transducta, Sall. H. 2, 57 Dietsch: ne major multitudo Germanorum Rhenum transducatur, Caes. B. G. 1, 31; id. B. C. 3, 76. — With abl. (very rare): nisi flumine Ligeri copias traduxisset, Hirt. B. G. 8, 27: Belgas Rhenum antiquitus esse transductos, Caes. B. G. 2, 4. — 2. Publicists' t. t.: traducere equum, to lead his horse along, said of a knight who passed muster at the inspection by the censor (cf. transveho): qui (P. Africanus) cum esset censor et in equitum censu C. Licinius Sacerdos prodisset ... cum contra nemo diceret, jussit equum traducere, Cic. Clu. 48, 134; cf. Val. Max. 4, 1, 10.—3.To lead along, parade in public by way of disgrace: delatores flagellis caesi ac traducti per amphitheatri harenam, Suet. Tit. 8 fin.; cf. infra, II. B. 2.II.Trop.A. In gen., to lead, bring, or carry over, to transfer, remove: aut alio possis animi traducere motus, Lucr. 4, 1068: animos judicum a severitate paulisper ad hilaritatem risumque traducere, Cic. Brut. 93, 322: animum hominis ab omni aliā cogitatione ad tuam dignitatem tuendam, id. Fam. 1, 2, 3: animos a contrariā defensione abducere et ad nostram conor traducere, id. de Or. 2, 72, 293: ad amicitiam consuetudinemque, id. Prov. Cons. 9, 22: post partum cura in vitulos traducitur omnis, Verg. G. 3, 157: tum omnem orationem traduxi et converti in increpandam Caepionis fugam, Cic. de Or. 2, 48, 199: hanc rationem naturae difficile est traducere ad id genus divinationis,
to apply
, id. Div. 1, 57, 130: nomen eorum ad errorem fabulae, id. Tusc. 5, 3, 8 et saep.: centuriones ex inferioribus ordinibus in superiores ordines erant transducti,
transferred
, Caes. B. G. 6, 40: is ad plebem P. Clodium traducit, Cic. Att. 1, 18, 4; cf.: P. Clodium a patribus ad plebem, Suet. Caes. 20: academicen su/ntacin,Cic. Att. 13, 16: gens in patricias transducta, Suet. Aug. 2: augur destinatus ad pontificatum traductus est, id. Calig. 12: medicus aegrum in meliorem consuetudinem, etc., Varr. L. L. 9, 11 Müll.: ut (oratio) eos qui audient ad majorem admirationem possit traducere, Cic. Or. 57, 192: mali punientur et traducentur in melius, Sen. Ira, 2, 13, 4. —Poet., with dat.: me mea paupertas vitae traducat inerti, Tib. 1, 1, 5 (where Müll. reads vita).—B. In partic. 1.To bring over, draw over one to some side or opinion: hominem traducere ad optimates paro, Cic. Att. 14, 21, 4: si istud obtinueris, traducas me ad te totum licebit, id. Fin. 4. 1, 2: transductis ad se jam pluribus, Suet. Caes. 14: traduxit me ad suam sententiam, Cic. Clu. 52, 144.—2. To lead along, exhibit as a spectacle, i. e. to make a show of, to expose to public ridicule, to dishonor, disgrace, degrade (not ante-Aug.): an non sensistis ... vestras conjuges, vestros liberos traductos per ora hominum?Liv. 2, 38, 3; Just. 36. 1, 5; cf. Petr. 87: rideris multoque magis traduceris, etc., Mart. 6, 77, 5: libidinem, Sen. Ep. 100, 10; id. Ben. 2, 17, 5; 4, 32, 3; Mart. 3, 74, 5; Juv. 8, 17: quae tua traducit manifesto carmina furto,
convicts of
,
proves guilty of
, Mart. 1, 53, 3.—3. In a good sense, to set forth publicly, make public, exhibit, display, proclaim, spread abroad: poëmata, Petr. 41: tot annorum secreta, id. 17: se, to show one's self in public: lorica, in quā se traducebat Ulixem ancipitem, Juv. 11, 31. — 4. Of time, to lead, spend, pass (class.; syn.: ago, transigo): otiosam aetatem et quietam sine ullo labore et contentione traducere, Cic. Sen. 23, 82; cf.: hoc quod datum est vitae tranquille placideque traducere, id. Tusc. 3, 11, 25: quantumcumque superest temporis, Aug. ap. Gell. 15, 7, 3: adulescentiam eleganter, Cic. Planc. 12, 31: hoc tempus quā ratione, id. Fam. 4, 6, 3: quibus artibus latebrisque, vitam per novem annos, Tac H. 4, 67: leniter aevum, Hor. Ep. 1, 18, 97: tempora Cynicā cenā, Petr. poët. 14: consul traducere noctem exsomnis. Sil. 9, 4 et saep.—Hence, transf., of the administration of an office: munus summā modestiā et summā abstinentiă, Cic. Att. 5, 9, 1. — 5. In later gram. lang. a.To transfer a word from one subject or from one language to another (for the class. verto, converto, reddo, transfero, etc.): videtur Graecos secutus, qui e)fo/dion a sumptu viae ad aliarum quoque rerum apparatus traducunt, Gell. 17, 2, 1: vocabulum Graecum in linguam Romanam, id. 1, 18, 1.—b.To derive: jactare multo fusius largiusque est quam jacere, unde id verbum traductum est, Gell. 2, 6, 5; cf. id. 17, 2, 14.