Aedes, terram, aram consecrare. Cic.To dedicate.Ars curandi tuendíque corporis deorum immortalium innentioni consecrata.Cic.They attribute to the gods the inuention of the arte of phisicke.Belluam nullam nisi ob aliquam vtilitatem quam ex ea caperent, consecrasse irridentur Aegyptij.Cic.Propter beneficium consecrarent belluas barbari.Cic.The barbarous people make gods of beastes, or make beastes holy for some benesite.Bona alicuius consecrare, foculo posito in rostris, adhibitóque tibicine.Cic.To dedicate or cousecrate.Verbis solennibus bona cuiuspiam consecrare.Cic.Consecrare delubra alicui deo, aut deæ.Cicer.To dedicate temples.Domum Cereri consecrare.Cic.Martis manubias Musis conseciare.Cic.Simulacra consecrare.Cic.To hallow images.Consecrare statuam alicui. Cæat. To dedicate to. Sed ineunda nobis ratio est quemadmodum illud quasi consecratum remanere possit. Cicero. How that may remaine long time as a thing dedieated to the gods.Augustè sanctéque aliquem consecrare.Cic.Ex hominum genere aliquos consecrare.Cic.Consecrare aliquem omnium genere monimentorum.Cic.With all sortes of writings to make ones memorie immortall, or to put him to perpetuall memorie.Ad immortalitatem, & religionem, & memoriam carmina consecrare.Cic.Consecrare memoriam nominis, pro immortalem reddere.Cic.To make remembred for euer.Virorum fortium meinoriam honore deorum immortaliÛ consecrare.Cic.To make noble and valiant menhonoured for euer as gods immortall.Pro patria mori, ei nos rotos dédere, & in ea nostra omnia ponere, & quasi conlecrare debemus.Cic.To dedicate and bequeath all that we haue.Consecrare origines suas, & ad deos referre authores.Liu.Virtutes alicuius consecrare, & in numero deorum collocare.Cic.To put ones vertues to perpetuall remembrance.Memoria & literis magnitudinem ingenij alicuius consecrare.Cic.To put in perpetuall remembrance ones excellent witte, and by writing to make it immortall.Addictus & consecratus certis & constitutis sententijs.Cic.Addicred and giuen to certaine opinions, that he will not depart from.Alicui consecratum esse, Cic.Campus Consularibus auspicijs consecratus.Cic.Delubra sanctissimis religionibus consecrata.Cic.Honorem hominis deorum religione consecratum non violare.Cic.Locus consecratus, cui opponitur Locus profanus.Cic.A holy place.Opinio in aliquo consecrata.Cic.Solennis comitiorum precatio Consularibus auspicijs consecrata.Cic.Consecrata omnium religione.Cic.Which all men account as holy and reuerent.Tempestates ritibus Populi Romani consecratæ.Cic.
Lewis and Short: Latin dictionary
aedēs and aedis (the form aedes is found in Liv. 2, 21, 7; 2, 8, 14; 2, 9, 43 al., and now and then in other writers, but aedis is more common, as in Cic. Verr. 4, 55, 121; id. Par. 4, 2, 31; Vitr. 4, 7, 1; Varr. 5, 32, 156 al.; Liv. 1, 33, 9 al.; Plin. 36, 6, 8, 50), is, f., a building for habitation. [Aedis domicilium in edito positum simplex atque unius aditus. Sive ideo aedis dicitur, quod in ea aevum degatur, quod Graece ai)w/n vocatur, Fest. p. 13 Müll. Curtius refers this word to ai)/qw, aestus, as meaning originally, fire-place, hearth; others, with probability, compare e(/dos, e(/dra, and sēdes.] I.Sing., a dwelling of the gods, a sanctuary, a temple (prop., a simple edifice, without division into smaller apartments, while templum is a large and splendid structure, consecrated by the augurs, and belonging to one or more deities; cf. Manut. ad Cic. Fam. 4, 7; but after the Aug. period aedes was used for templum; cf. Suet. Caes. 78 with id. ib. 84): haec aedis, Varr. ap. Non. 494, 7: senatum in aedem Jovis Statoris vocavi, Cic. Cat. 2, 6: aedis Martis, Nep. Fragm. ap. Prisc. p. 792 P.: aedes Mercurii dedicata est, Liv. 2, 21: hic aedem ex marmore molitus est, Vell. 1, 11, 5: inter altare et aedem, Vulg. Luc. 11, 51: aedem Concordiae, Plin. 33, 1, 6, 19: aedes Veneris genitricis, Suet. Caes. 78; v. above; id. ib. 10: aedem Baal, Vulg. 4 Reg. 10, 27; ib. Act. 19, 24 al.: haec ego ludo, quae nec in aede sonent, i. e. in the temple of the Muses, or of the Palatine Apollo, where poems were publicly recited, Hor. S. 1, 10, 38; cf.: quanto molimine circumspectemus vacuam Romanis vatibus aedem, id. Ep. 2, 2, 94.—Plur. in this sense generally in connection with sacrae, divinae, deorum, and only when several temples are spoken of: aedes sacrae, Cic. Dom. 49; cf. Suet. Aug. 30, 100: Capitolii fastigium et ceterarum aedium, Cic. de Or. 3, 46; cf. Liv. 38, 41: Deorum aedes, Suet. Cat. 21; cf. id. Ner. 38; id. Claud. 21 al.— II.A dwelling for men, a house, habitation, obode (syn. domus; usu. only in the plur., as a collection of several apartments; but in the earliest period the sing. also may have had this signif., though but few certain examples of it have been preserved in the written language; cf. Plaut. As. 1, 3, 67: hic noster quaestus aucupii simillimust ... aedis nobis areast, auceps sum ego): aedes probae et pulchre aedificatae, Plaut. Merc. 5, 2, 60; id. Most. 1, 2, 18: ultimae, Ter. Heaut. 5, 1, 29: apud istum in aedibus, Cic. Verr. 2, 1, 19, 50, and soon after: in mediis aedibus; cf. Verg. A. 2, 512: liberae,
a house that is rent-free
, Liv. 30, 17: privatae, Suet. Ner. 44 al.—Hence sometimes used for a part of the domus, a room, an apartment, chamber: insectatur omnes domi per aedīs, Plaut. Cas. 3, 5, 31; Verg. G. 2, 462; cf. id. A. 2, 487 (v. also Gell. 4, 14; Curt. 8, 6; Hor. C. 1, 30, 4).—In Plaut., by comic license, aedes for familia: credo hercle has sustollat aedīs totas atque hunc in crucem, Mil. 2, 3, 39: ut ego suffringam his talos totis aedibus, to break the legs of this whole house (i. e. family), Truc. 2, 8, 7: ab aedibus, denoting office (cf. ab), a castellan: CVM AB AEDIBVS ESSEM, Inscr. Grut. 697, 1.— B. Met., the cells (or hive) of bees: clausis cunctantur in aedibus, Verg. G. 4, 258.— C.Trop.: fac, sis, vacivas aedīs aurium, mea ut migrare dicta possint,
the chambers of your ears
, Plaut. Ps. 1, 5, 54.— D. Aedes aurata, a gilded funeral structure, on which the dead body of Cœsar was laid, a catafalque, Suet. Caes. 84.